ریزش مو - دلایل و روش های درمان دارویی طاسی و کچلی

ریزش مو قسمتی از طبیعت بدن است . روزانه معمولا 100 تار مو در مرحله استراحت، می ریزد . این ریزش مو معمولا نگران کننده نیست و ما اغلب متوجه این مقدار ریزش موی خود نیستیم . پوست سر هر فرد به طور متوسط 100 هزار تار مو دارد  . چرخه طبیعی عمر مو شامل مرحله رشد ، استراحت و ریزش مو میباشد . مرحله رشد مو معمولا 3 الی 4 سال طول می کشد . هر تار مو در مرحله رشد معمولا 1.5 سانتی متر در ماه رشد میکند . بعد از مرحله رشد ، هر تار مو وارد مرحله استراحت شده و بعد از 4 الی 6 ماه ، از بین می رود و تار موی جدید جایگزین تار موی از دست رفته می شود و این چرخه ادامه دارد .

انواع ریزش مو

طاسی ارثی - کچل شدن ژنتیکی

این نوع ریزش مو که با نام آلوپسی آندروژنیک شناخته میشود ، ناشی از ناتوانی بدن برای تولید موهای جدید است . در حقیقت طاسی ارثی ناشی از عدم رشد موهای جدید در مقابل موهای از دست رفته است . طاسی ناشی از این نوع ریزش مو معمولا دائمی است . آلوپسی آندروژنیک معمولا در مردان بیشتر از زنان مشاهده می شود . به طور متوسط 25 درصد از مردان تا زمانی که به سن 30 سالگی برسند شاهد ریزش موی خود هستند و این ریزش مو معمولا تا سن 60 سالگی ادامه میابد . این نوع ریزش مو معمولا از وسط سر آغاز می شود و در نهایت ممکن است فقط بخشی از دور سر شما مو داشته باشد .

به نظر می رسد علاوه بر تاثیر ژن ها در این نوع از طاسی ، وجود هورمون های مردانه (تستوسترون ) در این ریزش مو تاثیر دارد . مردانی که به دلیل بیماری و یا هر دلیل دیگری ، کمبود هورمون تستوسترون دارند ، معمولا دچار این نوع طاسی نشده و کچل نمی شوند . این نوع طاسی و ریزش مو در زنان نیز وجود دارد ولی الگوی ریزش مو در زنان متفاوت است . در خانم های این ریزش مو در سراسر پوست سر اتفاق می افتد  . این ریزش مو در زنان ، در دوران بعد از یائسگی بیشتر دیده می شود .

ریزش مو به دلیل آلوپسی آره آتا

ریزش موی سکه ای

در این بیماری ، تکه هایی قهوه ای رنگ در پوست سر ، صورت و ابرو ایجاد می شود . تصور می شود بیماری آلوپسی آره آتا نوعی بیماری خود ایمنی باشد که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کنند و منجر به ریزش موی سر ، موی ریش ، موی ابرو  و حتی مژه ها می شود . با این حال فولیکول های مو هنوز زنده هستند و به محض اینکه مشکل حل شود ، رویش مو دوباره آغاز خواهد شد .

در برخی موارد ، این بیماری بعد از مدتی بهبود پیدا کرده و رویش مو دوباره آغاز می شود . در اغلب موارد ، ریزش مو به دلیل آلوپسی آره آتا تنها در چند ناحیه از پوست اتفاق می افتد . ولی در برخی از موارد نادر ، ممکن است این بیماری منجر به از دست دادن تمام موهای سر (آلوپسی آرئاتا توتالیس) و یا از دست دادن تمام موهای صورت و بدن شود .

ریزش مو به علت عفونت قارچی

این نوع ریزش مو معمولا به راحتی درمان می شود .

ریزش مو به دلیل تغییرات هورمونی

کم کاری و یا پرکاری تیروئید می تواند باعث ریزش مو شود . معمولا با درمان بیماری تیروئید ، رویش دوباره موها آغاز خواهد شد . همچنین عدم تعادل بین هورمون مردانه و زنانه (استروژن و آندروژن) می تواند باعث ریزش مو شود . زمانی که این هورمون ها به تعادل برسند ، ریزش مو متوقف شده و رویش مو آغاز می شود .

ریزش موی موقت

این نوع ریزش مو معمولا در پی یک بیماری و یا شوک عاطفی مانند از دست دادن عزیزان ، ایجاد می شود .

ریزش مو به دلیل شیمی درمانی

این نوع ریزش مو به دلیل مصرف داروهای شیمی درمانی می باشد . این نوع ریزش مو معمولا در پرتو درمانی هم ایجاد می شود و معمولا بعد از پایان دوره درمان ، رشد مجدد مو آغاز خواهد شد .

ریزش مو به دلیل آلوپسی کششی

این حالت زمانی پیش می آید که موهایتان را به صورت سفت و کشیده شده ببافید و یا با هر نوع وسیله ای به صورت کشیده شده و تحت فشار ببندید . در این حالت فولیکول مو دچار آسیب می شود و باعث ریزش مو می شود . همچنین عادت به خارش پوست سر ، مالیدن پوست سر ، استفاده بیش از حد از شامپو و خشک شدن پوست سر باعث این حالت شده و ریزش مو در این مورد معمولا دائمی و برگشت ناپذیر است .

ریزش مو به دلیل دیابت و لوپوس

بیماری هایی مانند دیابت و لوپوس می تواند باعث ریزس مو شود .

ریزش مو به دلیل مصرف برخی از داروها

در برخی از موارد ، مصرف برخی از داروها می تواند باعث ریزش مو شود . مانند : داروهای پیشگریری از بارداری ، داروهای درمان نقرس ، داروهای ضدانعقاد خون ، داروهای افسردگی و ...

ریزش مو به دلیل تغذیه نامناسب

تغذیه نامناسب می تواند باعث ریزش مو شود . پیروی از رژیم های کاهش وزن و لاغری سخت و غیر اصولی معمولا با ریزش مو و طاسی همراه است . در موارد زیر بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا دلیل ریزش موی شما پیدا شده و نسبت به درمان مناسب اقدام کنید :

•  اگر متوجه کم شدن موهای وسط سر و طاسی تدریجی خود شده اید
• در صورتی که دچار خارش و سوزش پوست سر هستید .
• در صورتی که پوست سر شما قرمز یا به هر رنگ غیر طبیعی دیگری درآمده است
• اگر خانم هستید و دچار موهای زائد صورت و موهای زاید روی سینه هستید و همزمان ، قاعدگی نامنظم و دردناک دارید
• اگر زن هستید و در حال طاسی با الگوی مردانه هستید
• اگر دچار لکه های پوستی شده اید که با کم شدن مو در آن نواحی همراه است .

زمانی که شما به متخصص مراجعه می کنید ، برای تشخیص دلیل ریزش موی شما معمولا از شما سوالاتی خواهد پرسید مانند :

•  آیا  فقط دچار ریزش موی سر شده اید یا در سایر نقاط بدن نیز این مشکل را دارید ؟
• ِایا اخیرا دچار بیماری خاصی شده اید ؟
• آیا اخیرا تب بسیار بالایی داشته اید ؟
• چند بار در هفته موهای خود را می شویید ؟
• از چه شامپو ، ژل ، اسپری مو و سایر محصولات بهداشتی مو استفاده می کنید ؟
• آیا عادت به کشیدن مو یا خارش پوست سر دارید ؟ مثلا زمانی که اضطراب دارید ، موی سرخود را مالش می دهید و یا می کشید ؟
• در حال مصرف چه داروهایی هستید ؟

روش های تشخیصی ریزش مو

پزشک شما با روش های مختلفی مو و پوست سر شما را معاینه خواهد کرد تا دلیل اصلی ریزش موی شما یافت شود . معمولا از روش هایی مانند روش های زیر استفاده می کنند :

•  بررسی بخشی از پوست سر و موی سر در زیر میکروسکوپ
• بیوپسی پوست یا نمونه برداری از پوست

روش های درمان ریزش مو

درمان ریزش مو بستگی به دلیل اصلی ریزش مو دارد . ریزش موهایی که به دلیل یائسگی و زایمان بوجود آمده است معمولا به درمان خاصی نیاز ندارند و بعد از 6 ماه الی 2 سال به حالت قبل بر میگردد . در ریزش موهایی که به دلیل بیماری ، تب ، شیمی درمانی ، پرتو درمانی ایجاد شده اند نیز ، درمان خاصی مورد نیاز نیست و بعد از برطرف شدن علت ، ریزش مو خودبخود درمان خواهد شد . در صورتی که مصرف داروی خاصی باعث ریزش موی شما شده باشد ، ممکن است پزشک شما دارویی برای جلوگیری از این عارضه تجویز کند و یا داروی شما را تغییر دهد .

برخی از داروهایی که برای درمان ریزش مو استفاده می شوند :

فیناستراید :

نوعی مهار کننده پنج آلفا ردوکتاز است که با مهار تبدیل تستوسترون به پنج آلفا دی هیدروتستوسترون (DHT) از ریزش مو در مردان جلوگیری می کند . هورمون DHT نقش موثری در طاسی و ریزش مو در مردان دارد . مصرف فیناستراید می تواند باعث کاهش میل جنسی ، مشکلات نعوظ و مشکل در ارضا شدن در مردان شود .

مینوکسیدیل :

می تواند گفت مینوکسیدیل تنها دارویی است که به صورت موضعی می تواند باعث رشد مو شود . این دارو هم در مردان و هم در زنان می تواند مفید باشد . دلیل اصلی اینکه چرا مینوکسیدیل باعث رشد مجدد مو می شود هنوز مشخص نیست . معمولا این دارو در دو نوع منوکسیدیل 2٪ و منوکسیدیل 5٪ در دسترس است .

اسپیرونولاکتون

این دارو نوعی دیورتیک ضعیف پتاسیم است که معمولا برای درمان فشارخون بالا مورد استفاده قرار می گیرد . اسپیرونولاکتون تولید آندروژن را مهار کرده و از طاسی و ریزش مو در زنان جلوگیری می کند . مصرف اسپیرونولاکتون میتواند باعث کاهش میل جنسی ، خشکی واژن ، درد در هنگام رابطه جنسی ، مشکل در ارگاسم ، تورم و بزرگ شدن سینه (در زنان و مردان ) و هایپرکالمی شده و مشکلات جدی بوجود آورد . اسپیرونولاکتون می تواند داروهای پیشگیری از بارداری را تحت تاثیر قرار داده و باعث بروز بارداری ناخواسته شود . شما باید در دوره مصرف اسپیرونولاکتون از روش های مطمئن جلوگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده کنید .

سایمتیدین

سایمتیدین نوعی مسدود کننده هیستامین در بدن است که بیشتر برای درمان مشکلات گوارشی و ریفلاکس معده مورد استفاده قرار میگیرد . از سایمتیدین می توان به عنوان نوعی داروی ضد آندورژن استفاده کرد . مصرف این دارو معمولا در زنان توصیه شده و مردان نباید از سایمتیدین استفاده کنند چون ممکن است مشکلات جنسی و تغییرات رفتاری زنانه در مردان ایجاد کند .

داروهای ضد بارداری خوراکی با شاخص آندروژن کم

برخی از داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی تولید آندروژن تخمدان را کاش میدهد و میتواند روش مناسبی برای درمان ریزش موی زنانه هورمونی باشد .

درمان درمان آلوپسی آره آتا

هیچ داروی خاصی برای درمان ریزش مو به دلیل درمان آلوپسی آره آتا وجود ندارد . ولی ممکن است استفاده از برخی از داروهای خاص بتواند باعث رشد مو شود ولی در اصل بیماری ، تغییر خاصی ایجاد نمی کند .

کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها با سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن ، باعث کاهش علائم بیماری های خود ایمنی مانند آلوپسی آره آتا می شوند . برای درمان این نوع ریزش مو می تواند از کورتیکواستروئیدها به صورتی تزریقی موضعی ، خوراکی و پماد موضعی استفاده کرد. به دلیل اینکه مصرف قرص های کورتیکواستروئید ، عوارض جانبی شدیدی در پی دارد ، تزریق موضعی کورتیکواستروئیدها رایج تر است و معمولا یک بار در ماه و به صورت تزریق به پوست محل ریزش مو انجام می شود .

تریامسینولون

نوعی کورتیکواستروئید خوراکی است که در آلوپسی آره آتا یا طاسی منطقه ای مورد استفاده قرار می گیرند.این درمان باید به صورت کوتاه مدت انجام شود و مصرف بلند مدت این دارو عوارض جانبی جدی و بدی در پی درد .

پردنیزون

پردنیزون نوعی کورتیکواستروئید موضعی است که مستقیما در محل ریزش مو استفاده می شود . پردنیزون معمولا به تنهایی تاثیر گداری کاملی ندارد و بهتر است همراه با سایر روش های درمانی ، استفاده شود .

سولفاسالازین

سولفاسالازین در موارد شدید و حاد آلوپسی آره آتا یا طاسی منطقه ای مورد استفاده قرار می گیرند . این دارو سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و برای کاهش علائم بیماری های خود ایمنی مورد استفاده قرار می گیرد . این دارو عوارض جانبی زیادی دارد و زمانی باید مصرف شود که روش جایگزینی وجود ندارد . استفاده از این دارو نباید بلند مدت باشد .

سیکلوسپورین

سیکلوسپورین نیز با سرکوب سیستم ایمنی بدن برای کاهش علائم بیماری های خود ایمنی مانند : پسوریازیس ، آرتریت روناتوئید و برای جلوگیری از رد پیوند اعضا مانند کلیه و قلب مورد استفاده قرار می گیرد . استفاده از سیکلوسپورین برای درمان ریزش مو توصیه نمی شود چون عوارض جانبی این دارو خیلی بیشتر از فواید آن است .

سیکلوسپورین سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند و ممکن است بدن شما دچار عفونت های شدید شود . همچنین پرفشاری خون و نارسایی کلیه از عوارض جانبی رایج سیکلوسپورین است که معمولا برگشت پذیر است .