عفونت واژن - لیست داروها و آنتی بیوتیک ها برای درمان

عفونت واژن انواع مختلفی دارد که در اغلب موارد باعث بروز علائمی مانند خارش ، سوزش ، بوی بد و ملتهب شدن واژن می شود.تشخیص نوع و علت واژنیت معمولا دشوار است چرا که علائم اولیه آنها معمولا بسیار شبیه بهم است و مصرف برخی از داروها نیز می توانید چنین علائمی ایجاد کند. عفونت های واژن معمولا زمانی اتفاق می افتد که تعادل باکتری های موجود در محیط آن به هر دلیلی بهم می خورد.دلایل بسیاری می تواند این تعادل را بهم بزند مانند: مصرف برخی از آنتی بیوتیک ها ، داروهای هورمونی ، داروهای پیشگیری از بارداری ، مشکلات و عفونت های شریک جنسی و حتی استرس و اضطراب . عفونت واژن - لیست داروها و آنتی بیوتیک ها برای درمان   برخی از عفونت ها از طریق جنسی منتقل می شوند و برخی دیگر اینگونه نیستند. واژنیت به معنی التهاب واژن است و این التهاب در اکثر موارد ناشی از عفونت است.برخی از این عفونت ها با بیماری های جدی در ارتباط هستند. در برخی از موارد التهاب های واژن به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی اتفاق می افتد. در ادامه این مطلب به برخی از عفونت های واژن اشاره خواهد شد و به دنبال آن ، روش های درمان را ذکر می کنم .

انواع عفونت واژن

در بین عفونت های واژن معمولا سه نوع آن رایج تر است .این سه نوع عفونت علل کاملا متفاوتی دارند ولی علائمی که ایجاد می کنند معمولا مشابه است . 1 - واژینوز باکتریال 2 - عفونت های قارچی واژن 3 - تريکومونيازيس شاید شما هم از آن دسته از خانم ها باشید که قبلا دچار عفونت واژن شده اید و اینبار که همان علائم را مشاهده کردید و به سراغ همان داروهای قبلی رفتید با کمال تعجب ، هیچ نتیجه ای از داروهایی که قبلا موثر بودند نگرفته اید. این عدم دریافت نتیجه به این علت است که این سه نوع عفونت معمولا علائم بسیار نزدیک بهم دارند ولی روش های درمانی آنها می تواند متفاوت باشد. برای مثال طبق یک تحقیق که در امریکا انجام شده است مشخص شد که 62 درصد از زنانی که فکر می کردند دچار عفونت مخمر شده اند و درمان خانگی را شروع کرده بودند ، در واقع دچار واژینوز باکتریایی بودند . به همین دلیل اگر شما برای درمان عفونت واژن ، از روش های خانگی و یا دارویی به صورت خودسرانه استفاده کنید ، به احتمال زیاد موفق به درمان نخواهید شد.در این صورت معمولا روش های گیاهی و خانگی زیر سوال می رود و فرد توجه نمی کند که روشی که انتخاب کرده است درست نیست و مشکل از گیاهان دارویی نبوده است .

علائم عفونت واژن

تقریبا تمام عفونت های واژن علائمی مانند خارش ، سوزش و بوی بد ایجاد می کنند.با وجود اینکه این علائم بسیار شبیه به هم هستند ولی برخی از تفاوت ها در رنگ و بوی ترشحات می تواند تفاوت عفونت را مشخص کند.ولی در هر صورت برای تشخیص دقیق باید با پزشک مشورت کنید. در سنین باروری ، زنان معمولا ترشحاتی دارند.به صورت معمول ، غدد جنسی زنان نوعی ترشح مخاظی شفاف دارد که در زمان عبور از کانال واژن و با مخلوط شدن با باکتری های موجود در آن کمی تغییر رنگ و قوام می دهد و در دهانه واژن کمی به رنگ شیری متمایل می شود. زمانی که این ترشحات با هوای بیرون برخورد می کنند معمولا باز هم کمی تغییر رنگ داده و به زرد متمایل می شوند.در برخی از روزهای این ترشحات بیشتر و در برخی از روزها کمتر است که بستگی به چرخه قاعدگی و میزان ترشح هورمون استروژن دارد.این ترشحات طبیعی هستند و از فردی به فرد دیگر متفاوتند. زمانی که این ترشحات بسیار بد بو باشند و رنگ آنها تیره و غیر طبیعی و یا مایل به سبز باشد می تواند نشانه ای از عفونت باشد.

علائم واژینوز باکتریایی (BV)

واژینوز باکتریایی (BV) معمولا باعث ترشحات بدبو می شود که بسیاری از خانم ها آن را بویی مانند بوی ماهی توصیف می کنند.این بو مخصوصا بعد از رابطه جنسی بسیار بیشتر می شود. این ترشحات معمولا شیری متمایل به خاکستری است و کمی حالت کش دار دارد. فرد معمولا در زمان ادرار کردن احساس خارش و سوزش می کند.

علائم عفونت مخمری کاندیدا یا کاندیدیازیس

عفونت مخمری کاندیدا یا کاندیدیازیس معمولا ترشحات بسیار غلیظ و کش دار هستند.این عفونت با خارش شدید واژن همراه است و در زمان ادرار کردن و رابطه جنسی ، واژن دردناک می شود. این عفونت در مردان می تواند باعث خارش آلت تناسلی شود ولی معمولا مردی که همسر و یا شریک جنسی او عفونت مخمر داشته باشد ، هیچ علامتی از درد یا خارش در خود مشاهده نمی کند. احتمال عفونت واژن در زنان باردار بیشتر است

علائم تريکومونيازيس

عفونت تريکومونيازيس معمولا با ترشحات بسیار غلیظ و گاهی تکه تکه (مانند لخته و یا دستمال کاغذی) به رنگ زرد و یا سبز همراه است که این عفونت هم می تواند باعث خارش و سوزش و درد در زمان ادرار کردن و رابطه جنسی شود. عفونت تريکومونيازيس به شدت از طریق رابطه جنسی به شریک جنسی منتقل می شود وعلائم آن در عرض 2 الی 20 روز بروز می کند. عفونت  تريکومونيازيس باعث ایجاد بوی بسیار بد در زمان رابطه جنسی می شود.

علت عفونت واژن چیست ؟

واژینوز باکتریایی (BV)شایع ترین دلیل عفونت واژنیت است و به دلیل تغییر و یا عدم تعادل انواع باکتری های موجود در محیط واژن اتفاق می افتد.عوامل زیبای می تواند این تعادل را برهم بزند مانند :

•  بارداری
• استفاده از دستگاه های داخل رحمی برای پیشگیری از بارداری ( IUD )
• شستشوی مکرر و استفاده از مواد شوینده نامناسب
• داشتن شرکای جنسی متعدد و روایط جنسی بیش از حد
• مصرف برخی از داروها و ...

نکته : زنانی که رابطه جنسی ندارند به ندرت دچار این نوع عفونت می شوند. در کشور امریکا 25% از زنان باردار دچار عفونت واژینوز باکتریایی هستند. عفونت بعدی توسط نوعی قارچ ایجاد می شود که Candida albicans نامیده می شود. کاندیدیازیس یا کاندیدیاز ولووواژینال (VVC) نام های دیگر این عفونت هستند. این عفونت قارچی واژن می تواند به سایر قسمت های بدن مانند پوست ، غشای مخاطی ، دریچه های قلب و مری نیز گسترش پیدا کند. در موارد نادر و در افرادی که مشکل ضعف سیستم ایمنی بدن دارند این عفونت می تواند منجر به مرگ شود.(برای مثال در افراد مبتلا به ایدز و یا کسانی که پیوند عضو انجام داده اند و از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند) اکثر زنان در طول عمرشان حداقل یکبار دچار عفونت کاندیدا می شوند.

عواملی که باعث عفونت واژن می شوند

عفونت واژن در بسیاری از موارد ناشی از برهم خوردن تعادل باکتری ها و میکروب های موجود در محیط واژن است که می تواند دلایل زیادی داشته باشد . برای مثال :

•  مصرف آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها به منظور درمان عفونت های ناشی از باکتری مورد استفاده قرار می گیرد.مصرف برخی از این آنتی بیوتیک ها می تواند باعث از بین رفتن باکتری های مفید واژن شود که این باکتری ها از رشد بیش از حد باکتری کاندیدا جلوگیری می کنند.معمولا بعد از یک دوره درمان با انتی بیوتیک های قوی ، زنان دچار عفونت واژن می شوند.

•  دیابت و یا بارداری

هر دوی اینها می تواند شرایط را برای عفونت واژن محیا کند.در افراد مبتلا به دیابت و یا زنان باردار ، ذخیره گلیکوژن در برخی از سلول های واژن کاهش پیدا می کند که می تواند باعث افزایش احتمال رشد قارچ ها شود. همچنین دیابت می تواند سطح قند و PH واژن را تغییر داده و احتمال بروز عفونت را بیشتر کند.

•  مصرف قرص های کنترل قند خون

این قرص ها می توانند تعادل هورمونی بدن زنان را تحت تاثیر قرار داده و باعث بروز واژنیت شوند.

•  مصرف داروهای استروئیدی

مانند داروهای کنترل قند خون و داروهای پیشگیری از بارداری عمل می کنند و همان نتیجه را دارند.

• پوشیدن لباس های تنگ و چسبان

که می تواند دما و رطوبت واژن را افزایش داده و باعث تحریک موضعی واژن شود.

•  ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن

کسانی که دچار بیماری هایی مانند ایذز هستند و کسانی که به دلیل پیوند عضو ، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مصرف می کنند بیشتر در معرض عفونت واژن قرار دارند.

•  استفاده از وسایل بهداشتی و اسپری ها و شوینده ها - استفاده از تامپون و عوض نکردن به موقع آن

عفونت واژن چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک ابتدا از شما سوالاتی می کند تا علائم دقیق عفونت را بداند . سوالاتی مانند :

1. آیا این نوع ترشحات در طول ماه ادامه داشت یا فقط چند روز از ماه شاهد ترشحات بودید ؟
2. این ترشحات چطور خارج می شوند ؟
3. رنگ و قوام این ترشحات چگونه است ؟
4. چه بویی می دهند ؟
5. آیا در زمان رابطه جنسی و ادرار کردن دچار سوزش ، درد و خارش می شوید ؟
6. آیا در زمان رابطه جنسی ، بوی بدی احساس می کنید ؟
7. آیا شریک جنسی شما دچار خارش و سوزش آلت شده است و ترشحات مشابه دارد ؟
8. آیا شما فقط با همسر خود رابطه دارید و یا شرکای جنسی متعددی دارید ؟
9. آیا شستن واژن باعث از بین رفتن علائم می شود ؟
10. آیا روش های خانگی و یا دارویی را به صورت خودسرانه امتحان کرده اید و نتیجه نگرفته اید ؟
11. تحت درمان با چه داروهایی هستید ؟
12. آیا به تازگی داروهای کنترل قند خون ، پیشگیری از بارداری ، سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن و یا آنتی بیوتیک مصرف کرده اید ؟
13. اخیرا مواد شوینده و آرایشی و بهداشتی خود را عوض کرده اید ؟
14. آیا اغلب لباس های تنگ و جین می پوشید ؟

بعد از بررسی علائم اولیه ، پزشک لگن ، واژن و رحم شما را معاینه خواهد کرد.ممکن است پزشک به اندازه و محل رحم نیز توجه کند. پزشک از شما خواهد پرسید که در زمان لمس دهانه رحم آیا احساس درد یا سوزش می کنید یا نه ؟ در طول معاینه ممکن است پزشک بوسیله وارد کردن اسپکولوم واژن را باز کرده و رحم را معاینه کند.از ترشحات واژن نمونه برداری می شود تا به وسیله آزمایشی خاص ، نوع عفونت واژن دقیقا مشخص شود. پزشک بوسیله وارد کردن اسپکولوم واژن را باز کرده و رحم را معاینه می کند در موارد نادر در صورتی که پزشک مشکوک به سرطان باشد ممکن است آزمایش پاپ اسمیر انجام دهد تا از نبود سرطان سرویکس یا سرطان رحم مطمئن شود.

روش های درمان عفونت واژن

روش های درمان عفونت واژن وابسته به تشخیص دلیل این عفونت است .بر اساس نوع عفونت ممکن است پزشک برای شما شیاف واژینال ، قرص ضد قارچ ، آنتی بیوتیک ، آمپول و یا پماد تجویز کند. این درمان ها معمولا بستگی به نوع عفونت ، شدت عفونت ، محل عفونت ، باردار بودن  ، مصرف داروها و سایر عوامل دارد. تریکوموناس یا تریکومونیاز و واژینوز باکتریال معمولا به صورت خانگی و یا با مصرف داروهای بدون نسخه درمان نمی شوند و نیاز به مصرف آنتی بیوتیک خواهید داشت . عفونت های مخمر را می توان با روش های خانگی و با مصرف داروهای بدون نسخه مانند میکونازول که بصورت پماد میکونازول ، قرص و شیاف در دسترس است درمان کرد. توجه داشته باشید که بسیاری از زنان با مشاهده هرگونه علائم عفونت ، این عفونت را مخمر فرض کرده و داروی میکونازول مصرف می کنند و یا با استفاده از روش های گیاهی و سنتی سعی می کنند عفونت را درمان کنند. اگر عفونت شما مخمر نباشد و از روش اشتباه و داروی نادرستی برای درمان استفاده کنید می تواند باعث مقاومت عفونت به دارو شده و درمان را طولانی و سخت کند.بنابراین اگر از نوع عفونت خود مطمئن نیستید به هیچ عنوان خود درمانی نکنید و به پزشک مراجعه کنید.

داروهای درمان عفونت مخمر واژن

معمولا داروهای درمان عفونت مخمر به صورت شیاف و یا پماد هستند.این داروها معمولا توسط اپلیکاتور داخل واژن قرار می گیرند و دوره درمان آنها 7 روز است .برخی از داروهای قوی تر وجود دارند که دوره درمان آنها 1 الی 3 روز است .داروهایی که معمولا برای درمان عفونت مخمر واژن استفاده می شوند عبارتنداز :

• میکونازول (شیاف ، پماد)
• تیوکونازول (Vagistat-1) (توصیه نمی شود)
• بوتوکونازول
• کلوتریمازول

این داروها را باید طبق دستور العمل خودشان مصرف کنید. معمولا این داروها را به صورت پماد بر روی واژن و بافت های اطراف آن استفاده می کنند و نوع شیاف را توسط اپلیکاتور در داخل واژن قرار می دهند. این داروها معمولا دوره درمان هفت روزه دارند و در صورتی که بعد از هفت روز ، علائم عفونت بهبود پیدا نکرد نباید درمان را بیشتر ادامه دهید و در این مورد باید با پزشک خودتان مشورت کنید. شاید نیاز داشته باشید که روش درمان را عوض کنید.

درمان خانگی عفونت مخمر

با وجود اینکه مطالعات علمی اثر بخشی این روش های خانگی را ثابت نکرده اند ولی بسیاری از زنان گزارش داده اند که با استفاده از برخی از خوراکی ها و گیاهان می تواند عفونت مخمر را در خانه درمان کرد . برای مثال :

از سرکه سیب استفاده کنید

بسیاری از زنان به اشتباه و با تصور اینکه می خواهند از عفونت واژن جلوگیری کنند ، مدت های طولانی و چند بار در روز از سرکه سیب برای شستن واژن استفاده می کنند که این روش می تواند احتمال ابتلا به انواع عفونت ها را شدیدا افزایش دهد. در صورتی که دچار عفونت واژن شده اید می توانید به مدت هفت روز از سرکه سیب برای شستن محل ، استفاده کنید. از این روش فقط دوبار در روز استفاده کنید و طول درمان نباید بیش از هفت روز باشد. سرکه سیب حتما باید طبیعی و اصل باشد و قبل از استفاده ، با آب رقیق شود. ماست بخورید : ماست هایی که حاوی اسیدوفیل های زنده هستند می توانند روند درمان عفونت مخمر واژن را تسریع کنند.خوردن ماست و استفاده موضعی از ماست می تواند برای درمان بسیار مفید باشد. البته این درمان هنو به صورت علمی تایید نشده است .

لیست آنتی بیوتیک های درمان عفونت واژن

در مواردی با تجویز پزشک برای درمان عفونت های واژن از آنتی بیوتیک به صورت قرص ، کپسول ، پماد و شیاف استفاده می شود.

آنتی بیوتیک برای واژینوز باکتریایی :

پزشک ممکن است برای شما آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین تجویز کند.

آنتی بیوتیک و داروهای ضد قارچ برای عفونت مخمر

در صورتی که برای اولین بار است که دچار عفونت مخمر واژن می شوید توصیه می شود بجای خود درمانی ، به پزشک مراجعه کنید. معمولا پزشک برای شما کرم ها و پمادهای واژینال تجویز خواهد کرد.درمان های مورد استفاده برای زنان باردار می تواند متفاوت تر و طولانی تر باشد. در صورتی که عفونت شدید باشد نیاز به مصرف داروهای ضد قارچ خواهید داشت که معمولا یکبار در روز و به صورت خوراکی مصرف می شوند. فلوکونازول رایج ترین داروی درمان عفونت مخمر است که در بیش از 80 درصد از موارد باعث بهبودی می شود. این دارو می تواند باعث مشکلات کبدی شود. در طول درمان با فلوکونازول در صورتی که هرگونه نشانه ای از مشکل کبدی در خود مشاهده کردید به پزشک گزارش دهید. علائمی مانند زرد شدن چشم ها و پوست ، تغییر رنگ مدفوع و ... معمولا در این موارد پزشک دارو را متوقف کرده و آزمایش خون برای شما تجویز می کند. سایر داروها نیز می تواند در مواردی مورد استفاده قرار گیرد .مانند شیاف  یا قرص نیستاتین ( مایکوستاتین ) که در 75% از موارد منجر به بهبودی می شود. کرم واژینال و پماد و شیاف میکونازول نیز می تواند در 80% موارد مفید باشد. پماد ، قرص و شیاف کلوتریمازول نیز در 80% موارد منجر به بهبود می شود. برای عفونت های مکرر که بیش از 4 بار در سال اتفاق می افتد در موارد و به تشخیص و صلاح دید پزشک می توان از داروی فلوکونازول یا کلوتریمازول واژینال به مدت شش ماه استفاده کرد.(شدیدا توصیه می شود تحت نظر پزشک انجام شود.می تواند عوارض جانبی بسیاری داشته باشد.)

آنتی بیوتیک برای درمان تریکومونیازیس واژینال

تریکومونیازیس واژینال معمولا با مترونیدازول درمان می شود (شیاف واژینال مترونیدازول ، کپسول ، پماد و یا آمپول) .معمولا برای درمان این عفونت باید شریک جنسی فرد نیز مورد درمان قرار گیرد حتی اگر هیچ نشانه ای از عفونت نداشته باشد.

پیشگیری از عفونت واژن

به صورت 100% نمی توانید از ابتلا به عفونت واژن جلوگیری کنید ولی رعایت برخی از نکات می تواند احتمال این مشکل را کاهش دهد.

•  در زمان رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید بخصوص اگر با کسی یا کسانی به غیر از همسر خود رابطه جنسی دارید
• از شستشوی مکرر و خشک کردن واژن با دستمال های نامناسب خودداری کنید
• از لوازم بهداشتی و شوینده مناسب استفاده کنید.
• از پوشیدن لباس های تنگ و چسبان به مدت طولانی خودداری کنید
• اگر باردار هستید ، هرگونه تغییر در ترشحات واژن را تحت نظر داشته باشید .احتمال ابتلا به عفونت در زمان حاملگی زیاد است .
• از اسپری ها و مواد شیمایی در ناحیه واژن استفاده نکنید
• از دوش واژن استفاده نکنید .