لیست داروهای درمان ناباروری - قرص ها و آمپول ها

داروهای درمان ناباروری معمولا به منظور تنظیم پریود و عادت ماهانه و تحریک تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرند.این داروهای برای رفع مشکلی که باعث ناباروری و یا عدم تخمک گذاری شده است استفاده می شوند به همین دلیل بسیار مهم است که قبل از تجویز دارو ، علت دقیق عدم بارداری مشخص شود.در صورتی که بدون تشخیص و آزمایشات لازم ، این داروها مصرف شوند لزوما نمی توانند باعث بارداری زن شوند. لیست داروهای درمان ناباروری - قرص ها و آمپول ها با توجه به آمار موجود در کشو امریکا ، حدود 12 درصد از زنان در این کشور به نوعی مشکل بارداری دارند. اکثر متخصصان توصیه می کند در صورتی که به مدت 12 ماه برای بارداری تلاش کردید و موفق به بارداری نشدید ، بهتر است یکی از روش های درمان را امتحان کنید.برای زنانی که بالای 35 سال سن دارند نیز توصیه می شود اگر بعد از 6 ماه ، موفق به بارداری نشدند ، نسبت به درمان اقدام کنند.

لیست رایج ترین داروهای ناباروری

برخی از این داروها برای تنظیم دوره قاعدگی و تخمک گذاری استفاده می شود.برخی دیگر از این داروها هورمونی هستند و به صورت تلقیح مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرند. حدود 25 درصد از مشکلات باروری زنان مربوط به مشکل تخمک گذاری و قاعدگی نامنظم است .برای این منظور آزمایشات تشخیصی زیر می تواند مفید باشد .

• تست تخمک گذاری که افزایش هورمون لوتئینی (LH) را بررسی می کند
• تست خون برای بررسی تغییرات هورمون پروژسترون که می تواند زمان تخمک گذاری را مشخص کند
• عکس رنگی رحم (هیستروسالپینگوگرافی ) که توسط اشعه ایکس به بررسی مشکلات رحم و لوله های فالوپ می پردازد.
• آزمایش بررسی سطح آنتی مولرین هورمون AMH ،  آزمایشی است که سطح ذخیره تخمدان ها را بررسی می کند.این آزمایش در زنان بالای 35 سال رایج تر است .
• سونوگرافی لگن که به منظور یافتن مشکلات لوله های فالوپ نجام می شود.
• لاپاروسکوپی که به منظور بررسی دقیق تر رحم ، لوله های فالوپ و تخمدان انجام می شود .با این آزمایش ممکن است آندومتریوز و انسداد لوله های فالوپ نیز تشخیص داده شود.

لیست داروهای درمان ناباروری

انتخاب درمان مناسب بستگی به نوع مشکل ، شرایط سنی و شرایط بدنی و مدت زمان ناباروری زن دارد.پزشک با بررسی تمام عوامل موثر ، تلاش خواهد کرد که به وسیله دارو درمانی و یا جراحی ، این مشکل را حل کند.

داروهای درمان ناباروری

این داروهای به چند بخش تقسیم می شوند :

1. داروهای تحریک کننده تخمک گذاری
2. داروهای تنظیم دوره قاعدگی
3. داروهایی که سایر مشکلاتی که ممکن است باعث ناباروری شده باشد را درمان می کنند.
4. داروهایی که برای درمان یک بیماری زمینه ای که باعث ناباروری شده است ، استفاده می شوند.

در برخی از موارد همراه با مصرف دارو ، از سایر روش ها مانند جراحی و تلقیح داخل رحمی نیز استفاده می شود.اگرچه ناباروری در زنان و مردان به یک اندازه رایج است ولی اکثر داروها و درمان ها برای درمان ناباروری زنان مورد استفاده قرار می گیرد و داروهای کمی برای درمان ناباروری مردان وجود دارد.

1 ) کلومیفن Clomid برای درمان ناباروری

Clomid یا کلومیفن رایج ترین داروی ناباروری است که معمولا برای درمان مشکلات تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرد.همچنین در ناباروری هایی با دلایل غیر قابل توصیف نیز معمولا اولین درمان با داروی کلومیفن است .این دارو معمولا به تنهایی تجویز می شود ولی ممکن است همراه با برخی از داروها و یا درمان تلقیح داخل رحمی اسپرم (IUI) نیز مورد استفاده قرار گیرد. شایع ترین عوارض جانبی مصرف کلومیفن سردرد ، سرگیجه ، بی حوصلگی و نوسانات خلقی است .این دارو می تواند احتمال دوقلو زایی یا چند قلو باردار شدن را افزایش دهد.در موارد بسیار نادر ، برخی از ناباروری های مردانه نیز با مصرف کلومیفن درمان می شود.

2 ) لتروزول یا فمارا برای درمان ناباروری

لتروزول در واقع نوعی داروی خاص برای درمان سرطان پستان است .با این حال از سال 2001 از این دارو برای درمان مشکلات تخمک گذاری و ناباروری نیز استفاده می شود. این دارو نیز مانند کلومیفن به صورت خوراکی مصرف می شود و می توان از آن به صورت درمان ترکیبی با سایر داروها و یا روش تلقیح داخل رحمی اسپرم ، استفاده کرد.بر طبق تحقیقات اخیر ،لتروزول می تواند برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک و درمان جایگزین در زنانی که به کلومیفن مقاومت نشان می دهند استفاده کرد. برخی از پزشکان توصیه می کنند در صورتی که بعد از سه دوره مصرف کلومیفن ، بارداری اتفاق نیافتاد ، از لتروزول استفاده شود. لتروزول در دوران بارداری به هیچ عنوان نباید مصرف شود به همین دلیل در صورتی که تحت درمان با این دارو هستید باید دقیقا باردار بودن خود را تحت نظر داشته باشید و به محض اطلاع از بارداری ، به پزشک خود گزارش دهید.

3 ) گنادوتروپین ها برای درمان ناباروری زنان

گنادوتروپین ها قوی ترین داروهای تحریک تخمک گذاری هستند که حاوری هورمون تحریک فولیکول (FSH)، هورمون لوتئینیزه (LH) یا ترکیبی از این دو ژن می باشند.این دو هورمون ، تخمدان ها را تحریک می کنند تا تخمک آزاد کنند.این نوع از داروها معمولا به صورت آمپول و تزریقی استفاده می شوند.از گنادوتروپین ها می توان به صورت ترکیبی با سایر روش ها و داروها نیز استفاده کرد.رایج ترین عوارض جانبی این داروها : سردرد ، تهوع و استفراغ ، نفخ ، حساسیت پستان ها ، نوسانات شدید خلق و خو و سوزش در محل تزریق می باشد. احتمال دوقلو و یا چند قلو باردار شدن در روش تزریق گنادوتروپین ها بیشتر از مصرف لتروزول و کلومیفن است .همچنین خطر ابتلا به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) نیز بسیار بیشتر است .در دوره درمان با این دارو ممکن است پزشک برای بهبود بخشیدن سطح هورمون تستوسترون در مردان مبتلا به هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک (فعالیت کم بیضه ها) داروهایی برای مرد نیز تجویز کند. برخی از داروهای گنادوتروپین عبارتند از :

• آمپول فولیتروپین آلفا ، فولیتروپین بتا

این داروها اثرات هورمون محرک فولیکولی (FSH) را در بدن تقلید می کنند.

• آمپول Bravelle، Fertinex

این داروها نیز اثرات هورمون محرک فولیکولی (FSH) را در بدن تقلید می کنند.تفاوت این داروها با فولیتروپین آلفا ، فولیتروپین بتا در این است که فرتینکس از هورمون های ادرار زنان بعد از یائسگی استخراج می شود.

•  آمپول اویترال وکی

این دارو از هورمون hCG ساخته شده است که می تواند باعث تخمک گذاری شود.

4 ) داروهایی که برای درمان عوامل ناباروری زنان استفاده می شوند

این نوع از داروها برای درمان مشکلاتی استفاده می شوند که باعث ناباروری زنان شده است و مستقیما تخمک گذاری را هدف قرار نمی دهند بلکه با رفع موانع تخمک گذاری ، باعث تخمک گذاری شده و احتمال بارداری را افزایش میدهند.

• آسپرین ، وارفارین ، پلاویکس

در صورتی که دچار سقط های مکر هستید و یا اگر به بیماری ترومبوفیلی خون (که در آن ایجاد لخته های کوچک موجب سقط جنین می شود) پزشک ممکن است در طول درمان با سایر داروها برای شما ، آسپرین یا وارفارین تجویز کند.

• پروژسترون

تجویز هورمون پروژسترون به صورت شیاف واژینال و یا آمپول پروژسترون نیز دور از انتظار نیست .در صورتی که در معرض سقط جنین به دلیل نقص فاز لوتئال باشد ، ممکن است پزشک شیاف واژینال پروژسترون تجویز کند.

• استروژن

اگر اندومتریوم (غشاء مخاط داخل رحم)شما بیش از حد نازک باشد برای رفع این مشکل معمولا شیاف استروژن تجویز خواهد شد. همچنین درمان با کلومیفن می تواند باعث نازک شدن پوشش اندومتریوم شود که برای جلوگیری از این مورد نیز شیاف استروژن مورد استفاده قرار می گیرد.

• متفورمین

این دارو برای کنترل قند خون در بیماران دیابتی مورد استفاده قرار می گیرد. در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک از متفورمین برای تنظیم تخمک گذاری می توان استفاده کرد. همچنین مصرف متفورمین همراه با کلومیفن می تواند خطر سقط جنین را کاهش دهد.

• آنتی بیوتیک ها

برخی از عفونت های دستگاه تولید مثل زنان می تواند باعث کاهش احتمال بارداری شود.

• بروموکریپتین

زمانی که هورمون پرولاکتین در بدن به طور غیر طبیعی بالا برود ، می تواند تخمک گذاری را دچار اختلال کرده و باعث ناباروری شود.هورمون پرولاکتین مسئول تولید شیر در دوره شیردهی است .داروی بروموکریپتین می تواند سطح هورمون پرولاکتین را کاهش داده و باعث افزایش احتمال بارداری شود. افزایش هورمون پرولاکتین در مردان نیز می تواند باعث کاهش اسپرم و ناباروری شود که در این مورد نیز می توان از داری بروموکریپتین استفاده کرد.

• داروهای درمان مشکلات تیروئید

مشکلات تیروئید و اختلال در آن می تواند تعادل هورمونی بدن را دچار اختلال کرده و مشکل ناباروری ایجاد کند.

عوارض جانبی احتمالی داروهای ناباروری

احتمال چند قلو زایی افزایش پیدا می کند

این داروها می توانند احتمال دوقلو زایی و یا چند قلو باردار شدن را افزایش دهند.شانس چند قلو زایی با مصرف قرص های درمان ناباروری 10 درصد و با روش های تزریقی 30 درصد افزایش پیدا می کند. زایمان زودرس ، کم بودن وزن جنین و مشکلات مربوط به رشد از سایر عوارض احتمالی این داروها هستند.

افزایش احتمال سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS)

آمپول های درمان ناباروری می توانند باعث بروز سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) شوند. .دردناک شدن تخمدان ، افزایش سریع وزن ، تنگی نفس ، بزرگ شدن شکم و حالت تهوع از علائم سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) است که در صورت باردار شدن معمولا در عرض یک هفته از بین می رود.

افزایش احتمال تومورهای تخمدان

زنانی که از روش های تزریقی درمان ناباروری استفاده کرده و موفق به باردار شدن نشوند ممکن است بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به تومورهای تخمدان باشند.