نحوه نگهداری جوجه تیغی ( تغذیه و مشکلات نگهداری ) + راه حل

جوجه‌تیغی به جانوران پستانداری گفته می‌شود که در زیرخانوادهٔ خارپشت‌ها (نام علمی: Erinaceidae) قرار می‌گیرند. گاه تَشی نیز به دلیل خارهایی که بر پشت آن قرار دارد جوجه تیغی نامیده می‌شود اما تشی یا خارپشت جانوری کاملاً متفاوت از راسته جوندگان است، در حالی که جوجه‌تیغی‌ها کوچک‌تر و همه‌چیزخوار و از راستهٔ پستانداران حشره‌خوار هستند.

 

این جانور به وسیلهٔ خارهای که بر پشتش قرار دارد، از خود دفاع می‌کند. این خارها در واقع موهایی توخالی هستند که کراتین موجود در آن‌ها سبب تیزی و سفتی شده‌است و برخلاف باور عمومی سمی نیست. جوجه‌تیغی‌ها اغلب در هنگام احساس خطر خود را به صورت گلوله درمی‌آورند، به طوری که تمام تیغ‌های آن‌ها را به سمت بیرون قرار می‌گیرد. تمام گونه‌های جوجه‌تیغی از این سازوکار دفاعی بهره‌مند هستند اما موفقیت آن‌ها بستگی به میزان تیغ‌هایشان دارد. به همین دلیل گونه‌هایی از جوجه‌تیغی که برای وزن کمتر از تیغ‌های کمتری برخوردارند، بیشتر تمایل دارند تا از دشمن فرار کرده و گاهی به او حمله کنند و از تیغ‌هایشان به عنوان آخرین حربه استفاده کنند.

مشخصات فیزیکی

پشت جوجه تیغی ها توسط خارهایی پوشیده شده است، که به عنوان موی آنها عمل میکند و سمی نیست بر خلاف خارپشت ها که خارهایش به سختی از بدن صدمه دیده خارج می شود.

دفاع طبیعی جوجه تیغی ها پرتاب خارهای پشتش است اما از این نوع دفاع در آخرین مرحله استفاده میکنند. ابتدا سعی میکند که فرار کند یا مهاجم را مجبور به فرار نماید که البته میزان استفاده از خارها و یا روش های دیگر بستگی به گونه جوجه تیغی دارد.

همه جوجه تیغی ها ذاتا شب زی هستن البته با توجه به گونه های مختلف برخی از آنها چندین بار در روز بیدار می شوند. جوجه تیغی ها زمان زیادی از روز را زیر علف ها، صخره ها یا درون گودال به خواب می گذرانند.

بیشتر گونه ها بر اساس عادت با کندن زمین برای خود پناهگاه درست می کنن، اغلب گونه های وحشی خواب زمستانی دارند که مدت خوابشان با توجه به دما، نژاد و فراوانی غذا متفاوت است.

جوجه تیغی ها ۵ انگشت با ناخن های کوچک در پنجه جلویی دارند و در پنجه عقبی ۴ انگشت با ناخن های بلند دارند.

جوجه تیغی ها واقعا پر سر و صدا هستند آنها برای ارتباط برقرار کردن فقط خر خر یا خس خس نمیکنند بلکه گاهی با صدای بلند جیغ می زنند ( که این موضوع هم بستگی به گونه و نژاد انها دارد).

جوجه تیغی ها بعضی اوقات کار عجیبی انجام می دهند که به اصطلاح به آن مسح کردن یا روغن مالی کردن می گویند. هنگامی که حیوان بوی خاصی را استنشاق می کند، شروع میکند به لیس زدن گاز گرفتن منشا بو، و سپس بزاق عطر گرفته خود را به خارهایش می مالد. هیچ دلیل علمی برای این کار جوجه تیغی یافت نشده است اما برخی می گویند که اون این کار را برای استتار و هم بو شدن با محیط اطراف انجام میدهد.

جوجه تیغی ها یک نوع پادزهر طبیعی بر علیه سم مار در بدنشان دارند که بخاطر پروتئین خاصی است که در سیستم عضلانی حیوان وجود دارد. جوجه تیغی هم زیستی مسالمت آمیزی با سایر حیوانات مانند گربه ها و سگ ها دارد. و در مقابل تهدید های اینگونه حیوانات درون خود می غلطد تا تهدید بر طرف شود.

تغذیه جوجه تیغی

جوجه‌تیغی‌ها در طول روز می‌خوابند، عصرها در جستجوی غذا به بیرون می‌روند، حتی گاهی تا نیم فرسنگ از پی غذا راه طی می‌کنند. جوجه تیغی عمدتاً حشره‌خوار است و غذای اصلی آن را بی‌مهرگان مانند حشرات و لارو آن‌ها و حلزون و کرم خاکی تشکیل می‌دهد. گاهی از مهره‌داران کوچک مثل قورباغه، موش و مارمولک و تخم پرندگان، و همین‌طور غذاهای گیاهی مثل ریشه علف‌ها، میوه‌ها،دانه ها، هسته ها و قارچ نیز تغذیه می‌کنند.

به این ترتیب میتوانید در تغذیه ی جوجه تیغی از ترکیب حشرات و دانه ها و هسته ها استفاده نمایید و با نظر دامپزشک از پلت خرگوش بعنوان مکمل بهره بگیرید.

جوجه‌تیغی‌ها غذای خود را عمدتاً به کمک حس بویایی می‌یابند. جوجه‌تیغی‌ها در مقایسه با اندازه جثه‌شان زیاد غذا می‌خورند.

جوجه تیغی ها چه غذاهایی نباید بخورند؟

شیرینی جات، شیر، پیاز، آجیل، بادام زمینی و کشمش از غذاهای مضر برای جوجه تیغی هاست که نباید در رژیم غذایی آنها باشد.

وزن جوجه تیغی

جوجه تیغی نر 500 تا 600 گرم

جوجه تیغی ماده 250 تا 400 گرم

مقدار غذایی که باید به جوجه تیغی داد؟

مقدار غذای آن ها بستگی به میزان تحرک ،سلامت و وزن آن ها دارد، جوجه تیغی هایی که جوان تر هستند یا باردار است و یا بچه شیر می دهد باید مقدار غذای بیشتری بخورند و پروتئین بیشتری در رژیم غذاییش داشته باشد.

شما می توانید وقتی برایش غذا می گذارید به مقدار غذایی که می خورد دقت کنید اگر در چند ساعت اول غذایش باقی ماند یعنی غذایش زیاد است و باید وعده ها را کوچک تر کنید و غذای اضافه را بردارید زیرا او در ساعت های بعدی غذا را می خورد و باعث چاقی اش می شود . وعده ها را تغییر دهید و مراقب چاقی و لاغری اش باشید تا بتوانید به مقدار مشخصی در روز برسید.

بیماری های دهان:

بیماریهای دهان مثل التهاب لثه و پوسیدگی دندان در این حیوانات بسیار شایع است. رعایت بهداشت مناسب دهان مانع از بروز چنین مشکلاتی می گردد. به منظور پیشگیری از تشکیل پلاک های دندانی می توانید از تشویقی های گربه ها برای آنها استفاده کنید.

بیماری های روده ای:

بیماری سالمونلا یک بیماری باکتریایی است که منجر به تهوع، اسهال و بی اشتهایی می گردد. سایر بیماریها و آلودگی های باکتریایی و ویروسی منجر به التهابات روده ای و بی اشتهایی در حیوان می گردد.

نئوپلازیا :

پس از 3 سالگی حیوانتان توده هایی ممکن است در ظاهر جوجه تیغی بروز می کند. معمولاً بیشترین میزان درگیری در سینه و دهان است که می تواند منجر به از دست دادن وزن و لاغری بیش از حد گردد. بهتر است به طور مرتب بدن جوجه تیغی خود را چک کنید تا مبادا برآمدگی یا توده ای داشته باشد.

بی اشتهایی عصبی :

گاهی ممکن است یک تغییر ناگهانی و یا استرس و موقعیت استرس زا منجر به بی اشتهایی در حیوان گردد.

خواب زمستانی :

جوجه تیغی ها به خواب زمستانی می روند و در این مدت غذا نمی خورند در زمستان مطمئن شوید که جای او گرم است و درگرمترین نقطه خانه او را بگذارید .و می توانید از نور مصنوعی برایش استفاده کنید تا محیط خانه اش تاریک نشود.

راه های مقابله با بی اشتهایی جوجه تیغی

اگر جوجه تیغی بیشتر از دو روز غذا نخورد به هر علتی باشد باید او را سریع پیش دامپزشک مطمئن ببرید و از او راهنمایی بخواهید.

گاهی اوقات جوجه تیغی شما برای یک یا دو روز غذا نمی خورد. در این صورت در رژیم غذایی حیوانتان اندکی تغییر ایجاد کنید و حشره در آن بگنجانید. اگر رژیم غذایی جوجه تیغی شما متنوع و متعادل باشد معمولاً جوجه تیغی مشکلی با خوردن غذا نخواهد داشت.

دمای پیرامون، نور و رطوبت محیط را کنترل کنید و متناسب با حیوانتان نگه دارید.

رفتار و عادات طبیعی

جوجه تیغی‌ها حیواناتی منزوی هستند که عموما به تنهایی زندگی می‌کنند. این حیوانات بسیار به خوابیدن علاقه دارند و قادرند تا ۱۸ ساعت در روز بخوابند! جوجه تیغی شبانه شکار می‌کنند و کل روز را به استراحت کردن می‌پردازند.

در شب، جوجه تیغی‌ها به دنبال غذا می‌گردند. حس بینایی جوجه تیغی‌ها ضعیف است و این پستانداران بیشتر از حس بویایی و شنوایی خود برای شکار استفاده می‌کنند. جوجه تیغی‌ها ۴۴ عدد دندان دارند!

هنگامی که شرایط آب و هوایی محل زندگی جوجه تیغی‌ها به هم می‌ریزد و نامساعد می‌شود، ای پستانداران در محلی امن می‌خوابند تا شرایط به حالت طبیعی خود بازگردد. هنگامی که جوجه تیغی‌ها احساس خطر می‌کنند، کاملا جمع می‌شوند به‌طوریکه کل سطح بدنشان را تیغ فرا بگیرد و اینگونه جانور از دست شکارچی در امان می‌ماند. هنگامی که جوجه تیغی‌ها به صورت یک توپ جمع می‌شوند، باید در جای خود ثابت بمانند. این پستانداران قادر نیستند تا هنگام جمع شدن قل بخورند.

محل نگهداری از جوجه تیغی به عنوان حیوان خانگی

قفس خوکچه هندی و خرگوش ها برای نگهداری جوجه تیغی هم مناسب است اما بهتر است از قفس های سیمی شبکه ای استفاده نشود، چون جوجه تیغی ها پاهای کوچکی دارند و اگر درون این شبکه ها گیر کند آسیب خواهند دید.

از یک چرخ بازی حصار دار برای ورزش جوجه تیغی استفاده کنید، زیرا جوجه تیغی ها شب ها خیلی فعال اند و می توانند در طول یک روز چندین کیلومتر راه بروند.

اگر جوجه تیغی نتواند مقدار ورزشی که نیاز دارد را انجام دهد ممکن است ادچارافسردگی شوند، اضافه وزن پیدا کند و یا دچار زخم پا شود.

نگهداری جوجه‌ تیغی

بررسی کنید که نگهداری جوجه‌ تیغی در منطقه شما قانونی باشد. جوجه‌تیغی یک حیوان خانگی عجیب به‌حساب می‌آید و نگه‌داشتن یک نمونه آن ممکن است تابع قوانین خاصی در ایالت یا استان شما باشد. درحالی‌که نگه‌داری جوجه‌ تیغی در بعضی مناطق غیرقانونی است، در بعضی دیگر ممکن است لازم به مجوز ویژه داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد هرگونه قوانین و مقررات مربوط به داشتن حیوانات خانگی عجیب در شهر خود، با امور محلی، شهر و شهرستان خود تماس بگیرید.

اگر برای کسب اطلاعات در مورد مقررات خاص ایالتی خود نیاز به کمک دارید، یا برای داشتن جوجه‌تیغی که به‌طور قانونی مجوز ندارید، می‌توانید یک‌خانه امن پیدا کنید و با یک سازمان بهزیستی حیوانات یا یکی از سازمان‌های ویژه جوجه‌تیغی تماس بگیرید.

جوجه‌تیغی خود را از یک پرورش‌دهنده دارای مجوز بگیرید. جوجه‌تیغی خریداری‌شده از پرورش‌دهندگان مسئول به‌احتمال‌زیاد به‌خوبی سازگار می‌شوند و ازآنجاکه پرورش‌دهنده با والدین جوجه‌تیغی آشنا است، شانس آن بیشتر است که شما یک حیوان خانگی سالم به دست آورید. این‌یک نکته قابل‌توجه است و اگر این کار را نکنید، ممکن است با یک جوجه‌تیغی مضطرب یا مریض روبرو شوید.

در کشورمان ایران، اجازه ی پرورش جوجه تیغی از طریق دامپزشک و با نظر ایشان صادر میگردد.

روند خرید شامل مستنداتی است که در آن شماره مجوز را برای شما ثبت می‌کند.

نسبت به پرورش‌دهنده‌هایی که در فهرست یا سایر آگهی‌های آنلاین پست می‌کنند، احتیاط کنید.

در صورت ارائه هرگونه تضمین بهداشتی از پرورش‌دهنده سؤال کنید.

 

مراقبت از جوجه‌تیغی

در نگهداری جوجه‌ تیغی بررسی کنید که جوجه تیغی سالم باشد. چندین نشانه وجود دارد که می‌توانید قبل از انتخاب خود، جوجه‌تیغی‌های سالم را تشخیص دهید.

چشم روشن: جوجه‌تیغی باید هوشیار باشد. چشم‌ها نباید پوسته‌پوسته، فرورفته یا متورم باشند.

خزها را تمیز کنید: درحالی‌که برخی از موارد طبیعی است، مواد مدفوع اطراف مقعد ممکن است نشان‌دهنده اسهال یا سایر موارد مهم درزمینهٔ سلامت باشد.

پوست سالم: پوست پوسته‌پوسته می‌تواند نشان‌دهنده خشکی پوست یا کنه باشد – اگر این حالت دوم باشد، باید جوجه‌تیغی را درمان کنید. به دنبال کک نیز باشید (نقاط قهوه‌ای و با اندازه کوچک که به‌سرعت پخش می‌شوند) – این‌ها همچنین به درمان نیاز دارند.

بدون زخم یا جراحت: در صورت وجود زخم یا جراحت، پرورش‌دهنده باید توضیح دهد که چه اتفاقی افتاده است و باید مشخص باشد که حیوان در حال بهبودی است. درحالی‌که برخی از جوجه‌تیغی‌ها می‌توانند از آسیب‌های نوزادی (مانند نابینایی، از بین رفتن اندام و…) جان سالم به درببرند و به زندگی سالم و شاد ادامه دهند، باید مراقبت‌هایی را که این حیوان به آن احتیاج دارد و اینکه آیا واقعاً قادر به ارائه آن هستید را در نظر بگیرید.

هوشیاری: یک جوجه‌تیغی باید از محیط اطراف خود هوشیار و آگاه باشد و واکنش دهد اما نه به‌صورت اجباری.

قطره‌ قطره شدن: قفس را بررسی کنید تا مطمئن شوید هیچ‌گونه قطره سبز یا اسهال وجود ندارد. اگر وجود داشته باشد، ممکن است نشانه این باشد که جوجه‌تیغی دارای برخی موارد غیربهداشتی است.

وزن متوسط: جوجه‌تیغی‌ای که چاق است، در اطراف قسمت‌های زیر بغل کیسه چربی دارد و نمی‌تواند به داخل بپیچد. جوجه‌تیغی‌ای که خیلی لاغر است، شکم مقعر و توخالی دارد. هر دو ممکن است نشانه‌ای از مشکلات بهداشتی باشند.

پای سالم: ناخن‌های پا باید به‌اندازه کافی کوتاه شوند که در زیر خم نشود. اگر خیلی بلند هستند، از پرورش‌دهنده بخواهید که به شما نشان دهد که چگونه آن‌ها را بگیرید و کوتاه کنید.

مراقبت و نگهداری جوجه‌ تیغی پس از آمدن به منزل

قبل از خرید، اطمینان حاصل کنید که همه موارد موردنیاز جوجه‌تیغی را تنظیم کرده و آماده رفتن هستید. در نگهداری جوجه‌ تیغی به جوجه‌تیغی اجازه دهید حداقل یک ماه با شما و محیط جدید آشنا شود. او به‌تازگی یک تغییر بزرگ را در زندگی خود تجربه کرده است!

هرروز جوجه‌تیغی را نگه‌دارید و بگذارید به شما عادت کند. این ممکن است به‌سادگی قرار دادن آن در کنار شما و صحبت با آن باشد. یک تی‌شرت قدیمی را که یک روز پوشیده‌اید، در محفظه آن قرار دهید تا به بوی شما عادت کند.

در نگهداری جوجه‌ تیغی توجه کنید که یکی از غیرمعمول‌ترین رفتارهای جوجه‌تیغی شامل بزاق بیش‌ازحد موقع حس کردن غذا، عطر یا نمک جدید است. سرخود را به عقب می‌چرخاند و بزاق خود را روی بدن پخش می‌کند. درحالی‌که هیچ‌کس کاملاً مطمئن نیست که چرا این اتفاق می‌افتد، فرض بر این است که با پوشاندن آن‌ها با ماده تحریک‌کننده، دفاع بهتری خواهد داشت. به همین دلیل، ممکن است اولین بار تحریک جزئی جوجه‌تیغی خود را متوجه شوید.

انواع بیماری های جوجه تیغی های خانگی

بیماری های دهان و دندان

مسائل پوستی مانند مایت‌ها

هجوم شپش ها

انگل روده ای

تومور

سرطان ارگانهای تناسلی

….

تولید مثل و طول عمر

با توجه به گونه به طور متوسط دوران حاملگی از ۳۵ تا ۵۸ روز طول می کشد. و به طور متوسط گونه های بزرگتر ۳ تا ۴ و گونه های کوچیکتر ۵ تا۶ نوزاد بدنیا می آورند. مانند بسیاری از حیوانات این موضوع غیر طبیعی نیست که جوجه تیغی مذکر علاقه مند به کُشتن نوزاد های مذکر ست.

طول عمر جوجه تیغی ها ارتباط مستقیمی با اندازه انها دارد، گونه های بزرگتر ۴ تا ۷ سال در دنیای وحشی زندگی میکنند. (رکورد ۱۶ سال هم در برخی از آنها دیده شده است ) و گونه های کوچکتر ۲ تا ۴ سال در دنیای وحشی و ۴ تا ۷ سال در محیط حفاظت شده زندگی می کنند. جوجه تیغی ها کور مادرزاد هستند. برخی معتقدند که آنها بدون خار متولد می شوند اما تنها ساعتی پس از تولد خارها به راحتی قابل دیدن هستند.

جوجه تیغی چگونه جفت گیری میکند؟

جفت گیری جوجه تیغی ها مانند اکثر پستانداران اتفاق می افتد. ماده روی شکم دراز می کشد. در همین حین ، نر از پشت سرش می آید ، روی خارپشت می رود و سپس فرایند جفت گیری آغاز می شود.

در جوجه تیغی ها چند همسر ی متداول میباشد. در سال دوم زندگی خود ، آنها از نظر جنسی بالغ ، آماده جفت گیری و تولید مثل می شوند. در زمستان ، جوجه تیغی ها خواب زمستانی دارند ، یعنی زندگی آنها به برخی دوره ها تقسیم می شود. بنابراین ، مانند بسیاری از پستانداران ، دوره تولید مثل در این حیوانات از بهار ، از آوریل تا می آغاز می شود و تا پایان تابستان ادامه می یابد.

دوره ی بارداری جوجه تیغی معمولا 40 روز است. در یک سال ، به طور معمول ، از 2 تا 8 نوزاد متولد می شود. درست است که بچه ها اغلب می میرند ، زیرا نمی توانند قبل از خواب زمستانی چربی کافی دریافت کنند. دو ماه اول بچه ها را با مادر خود می گذرانند ، پس از آن بچه ها آماده زندگی مستقل هستند. در دو ماهگی ، حیوانات مادر را ترک می کنند و دیگر به او بر نمی گردند.

آیا جوجه تیغی بچه خودش را می خورد؟

شما ممکن است داستان هایی از مادران جوجه تیغی شنیده باشید که بچه های خودشان را می خورند. اما آیا جوجه تیغی بچه خودش را می خورد؟ پس بهتر است واقعیت آن را بدانیم که جوجه تیغی چرا و چه زمانی بچه های خودشان را می خورند؟ جوجه تیغی ها زمانی که تحت استرس شدید هستند، بچه های خود را می خورند. متأسفانه، این یک مشکل نسبتاً شایع در بین پرورش دهندگان است، زیرا عوامل محیطی زیادی از جمله صداهای بلند و رایحه های ناآشنا وجود دارد که می تواند باعث ایجاد این نوع استرس بر مادر شود. که بسیار تاسف بار است.

اگرچه دانشمندان انگیزه اصلی این رفتار در بین جوجه تیغی را ترس می دانند.

اما درواقع خوردن بچه ها توسط جوجه تیغی طبیعی است و بطور معمول نوزاد ضعیف تر توسط مادر حذف میگردد.

بنابراین، در صورت انجام اقدامات احتیاطی، امکان پرورش موفقیت آمیز این حیوانات وجود دارد. به عنوان مثال، باید اطمینان حاصل کنید که در دو هفته اول پس از تولد، مزاحم مادر یا بچه ها نشوید. به همین دلیل ضروری است که مطمئن شوید که جوجه تیغی های مادر باردار در محیط خود احساس امنیت و آرامش می کنند. اگر قصد دارید جوجه تیغی پرورش دهید، باید علائم استرس بین آنها را بشناسید و سریعاً عوامل محرک را از بین ببرید.

آیا جوجه تیغی ها زنده خوار هستند؟

جوجه تیغی ها می توانند گرایش های زنده خواری را در مواردی از خود نشان دهند. با این حال، آنها تنها گونه های جانوری نیستند که این رفتار را انجام می دهند. شاید تعجب آور باشد که زنده خواری در سراسر قلمرو حیوانات، از کفشدوزک ها گرفته تا شیرها، دیده می شود.

در سال ۲۰۱۳، خالی، یک خرس تنبل در باغ وحش ملی اسمیتسونیان، شروع به زایمان کرد، اما تقریباً به محض اینکه اولین توله خود را به دنیا آورد، چیزی به طرز وحشتناکی رخ داد. به جای اینکه برای لیسیدن توله اش خم شود، در حالی که با بقیه بچه هایش هنوز در حال زایمان بود، آن را خورد.

این حیوانات ذاتا زنده خوار نیستند اما تحت شرایط خاصی ممکن است تمایل به زنده خواری از خود نشان دهند. از آنجایی که جوجه تیغی همه چیزخوار است، اگر غذا کمیاب باشد، ممکن است از بقایای گونه های دیگرش تغذیه کند یا حتی در شرایط استرس زیاد به فرد دیگری حمله کند. به زبان ساده، جوجه تیغی ها اگر منابع غذایی برای آنها فراوان باشند و احساس امنیت کنند، به زنده خواری و بچه خواری متوسل نخواهند شد. شاید تنها استثناء جوجه تیغی های نر باشد که جوجه تیغی های جوان را می کشند و می خورند.