معرفی انواع روغن و ویژگیهایی که دارند
روغنها یکی از اجزای اصلی هرم غذایی هستند که مصرف آنها بهشیوههای مختلف لازم و ضروری است. این ماده اولیه با ویژگیهای خاصی که دارد از سوختن سایر مواد غذایی جلوگیری میکند و باعث پختن آنها خواهد شد.
اما وقتی که نوبت به تصمیمگیری برای انتخاب بهترین نوع روغن از فروشگاههای اینترنتی یا حضوری میرسد، با گزینههای متعددی روبرو میشوید تا انتخاب از بین این همه مورد کار آسانی نباشد.
اما در حالت کلی چند مدل روغن وجود دارند و هر یک از آنها برای چه مواردی مناسب هستند؟ ما را تا پایان این مطلب همراهی کنید تا علاوه بر معرفی دستهبندی روغنها، چند نمونه از آنها را نیز نام ببریم.
معرفی انواع روغن و ویژگیهایی که دارند
دستهبندی کلی انواع روغن
همه ما نام روغنهای مختلفی مانند زیتون، آفتاب گردان، کرمانشاهی و غیره را شنیدهایم، اما شاید تفاوت اصلی آنها را ندانیم. روغنهای خوراکی را در حالت کلی به دو دسته روغن حیوانی و روغن گیاهی یا نباتی تقسیم میکنیم. استفاده از نوع حیوانی قدمت بیشتری دارد و این دسته تا گذشته تقریبا نزدیک پرکاربردترین نوع در کل دنیا بود. اما بهمرور زمان و ساخت تجهیزاتی برای گرفتن روغن از مواد گیاهی، استفاده از دسته اول کمرنگتر شد. هنوز در مورد خواص و سالمتر بودن این دو دسته در بین پزشکان و صاحبنظران اتفاق نظر وجود ندارد. برخی از آنها تمام مشکلات جسمی نسل جدید را ناشی از استفاده نکردن از روغنهای حیوانی میدانند و گروهی عقیده دارند که اسیدهای چرب موجود در نوع حیوانی، عامل اصلی بیماریهایی مانند کلسترول هستند. معرفی انواع روغن و ویژگیهایی که دارند
روغن حیوانی
روغنهای حیوانی نیز خود شامل چند نوع مختلف هستند که خواص و ویژگیهای هر یک از آنها با یکدیگر تفاوت دارد.1. روغن گاوی
یکی از رایجترین روغنهای حیوانی، نوع گاوی آن بوده که رنگ زردی دارد و برای پختوپز یا سرخ کردن مواد غذایی مناسب است. این روغن را پس از مراحل مختلفی مانند نمک زدن و خالص کردن، از کره گاوی تهیه میکنند. مصرف کم و مناسب این نوع علاوه بر اینکه ضرری برای سلامتی بدن ندارد، به هضم غذا نیز کمک میکند.2. روغن گوسفندی
روغن گوسفندی را دقیقا با روش گاوی تهیه میکنند، اما تفاوت این دو در نوع کره مورد استفاده است. روغن گوسفندی همانطور که از نامش مشخص است، یکی از مشتقات کره گوسفندی بهحساب میآید. رنگ این روغن از نوع گاوی آن کمی روشنتر بوده و هضم آن آسانتر است. از این روغن نیز میتوانید برای طبخ یا سرخ کردن مواد غذایی استفاده کنید.3. روغن شحمی
اگر به طب سنتی علاقه دارید، به احتمال زیاد نام روغن شحم گاوی را شنیدهاید یا از آن استفاده کردهاید. استفاده از این روغن حیوانی قدمت بسیار بالایی دارد و در متون طبی قدیمی از آن بهعنوان یک داروی سنتی یاد کردهاند. روغن شحم را از بافت چرب اطراف قلوهگاه گاو بهدست میآورند که بافت بسیار سبک و لطیفی دارد و بیشتر در طبخ غذاها مورد استفاده قرار میگیرد.4. روغن دنبه
یکی دیگر از انواع روغنهای حیوانی، روغن دنبه است که مانند نمونههای قبلی استفاده درست و بهجا از آن میتواند فوایدی مانند پاکسازی روده یا درمان دردهای مفصلی را بههمراه داشته باشد. نام این روغن نیز نشان میدهد که بعد از انجام مراحل خاصی، از دنبه گوسفندی مشتق شده است و رنگ زردی دارد.روغن نباتی
دومین دستهبندی کلی روغنهای خوراکی، شامل روغن نباتی یا گیاهی است که خود دو زیر مجموعه کلی دارد. هر نوع روغنی را که از مواد گیاهی مانند گل کلزا، آفتاب گردان، زیتون، ذرت و غیره تولید میکنند، در دسته روغنهای نباتی قرار میگیرد. تقسیمبندی کلی روغنهای گیاهی عبارت است از:1. روغن جامد یا نیمه جامد
بافت این دسته حالتی جامد یا خمیری دارد که از ویژگیهای آن میتوانیم به وجود اسیدهای چرب ترانس یا چربیهای اشباع در ترکیباتش اشاره کنیم. این روغنهای دیر هضم هستند و با رسوب درون رگها، کلسترول خون را بالا میبرند. بههمین سبب پزشکان معتقد هستند که مصرف آنها برای سلامتی انسان یک خطر جدی بهحساب میآید. اما علیرغم هشدارهای زیادی که پزشکان مختلف در این زمینه میدهند، گروهی از مردم بهویژه قنادان از این روغنهای غذایی استفاده میکنند که نتیجه آن بالا رفتن تعداد بیماران مبتلا به کلسترول است.2. روغن مایع
یکی دیگر از موارد تقسیمبندی روغن گیاهی، روغنهای مایع است که در مقایسه با نوع جامد بسیار سالمتر بوده و با داشتن اسیدهای غیراشباع، خطر رسوب کلسترول را در رگهای خونی کاهش میدهند. این روغنها را از گیاهان مختلفی تولید میکنند که پرکاربردترین موارد آن از قرار زیر هستند:- زیتون
- کنجد
- ذرت
- تخم آفتاب گردان
- کانولا
- کلزا
- سیاه دانه
- سویا
- بادام
- سویا
- هسته انگور
1. روغن سرخکردنی
در فرایند سرخ کردن مواد غذایی، روغنها حرارت بیشتر و مستقیمتری میبینند. بههمین دلیل اگر نقطه تبخیر آنها پایین باشد، در مدت زمان کوتاهی میسوزند. سوختن روغنها علاوه بر تاثیر بد در مزه مواد غذایی، واکنشهای غیر سالمی را نشان میدهد که برای سلامتی یک خطر جدی بهحساب میآید. از این رو روغنهای گیاهی سرخ کردنی، روغنهایی هستند که بهدلیل نداشتن ناخالصیها در ترکیبات خود، در برابر حرارت مقاومت بالایی دارند و بسیار دیرتر تبخیر خواهند شد. البته در حالت کلی سرخ کردن مواد غذایی یک روش ناسالم برای آماده کردن غذا است. اما اگر مجبور به انجام این کار شدید، حتما از روغن ویژه سرخ کردن استفاده کنید. روغنهایی که تولیدکنندگان از گیاهان آفتاب گردان، ذرت، ماکادمیا، سبوس برنج و کانولا میگیرند، میتوانند بعد از جدا کردن ناخالصیها، گزینههای مناسبی برای سرخ کردن مواد غذایی باشند.2. روغن پختوپز
روغنهای مخصوص پختوپز نسبت به حرارت مستقیم و زیاد حساس هستند و نقطه تبخیر پایینی دارند. اگر این روغنها را برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده کنید، با رسیدن به یک دمای مشخص رادیکالهای آزاد را وارد غذا و در نهایت بدن شما خواهند کرد که برای سلامتی انسان بسیار مضر هستند. بههمین دلیل این روغنها برای آماده کردن انواع خوراکها و خورشها مناسب هستند. ذرات چربی که تولیدکنندگان از موارد زیر میگیرند، میتوانند بهترین روغنهای پختوپز بهشمار آیند:- آفتاب گردان
- کنجد
- ذرت
- کلزا
- کانولا
- زیتون
- سویا
4. سایر روغنهای خوراکی
بعضی از روغنهای خوراکی با حرارت دیدن خواص و طعم خود را از دست میدهند، از اینرو بیشتر برای روی غذاهای آماده و سرد مانند انواع سالادها کاربرد دارند. این روغنها را حتی میتوانید بهعنوان طعمدهندههای مغذی در تهیه انوع سس و گارنیش مواد غذایی استفاده کنید. چند نمونه از روغنهای خوراکی را که بهتر است بدون حرارت دیدن مصرف کنید، در فهرست زیر نام بردیم:- نارگیل
- گردو
- هسته انگور
- هسته خرما
- بادام
- تخم کتان
- فندق
- شاهدانه
سخن نهایی
روغنهای خوراکی جزو اصلی رژیم غذایی ما انسانها هستند و همه ما باید برای برخورداری از سلامت جسمی، مقدار مناسبی از آنها را در برنامه روزانه خود قرار دهیم. اما روغنها انواع مختلفی دارند که ما در این مطلب دستهبندیهای کلی آنها را معرفی کردیم و از هر گروه نیز مثالهایی را معرفی کرده تا کمک کنیم از هر روغن برای کاربرد مناسب خود استفاده کنید.
لینک کوتاه :