عسل زول (بوقناق) - مهمترین خواص و فواید
عسل زول (بوقناق)
زول گیاه علفی است به ارتفاع ۶۰سانتی متر دارای ریشه ضخیم به رنگ زرد و همچنین با ظاهر خاردار که جزو گیاهان پایا می باشد واز خانواده چتریان که گل های آن به صورت کوپه ای وبه رنگ بنفش می باشد در اطراف گلبرگ های این گل تیغ های بلندی وجود دارد که عمدتاً به رنگ خود گلبرگ ها است در ایران در مناطقی مختلف مانند کرمانشاه،کردستان،زنجان،قزوین وسایر نقاط کشور به وفور دیده می شود ریشه گیاه زول مصرف دارویی دارد که در فصل پاییز جمع آوری می شود و به صورت پودر،جوشانده و تنطور به مصرف می رسد.
عسل زول (بوقناق) - مهمترین خواص و فواید
منطقه رویش و زمان برداشت:
این گیاه کم و بیش رطوبت پسند در نقاط جلگه ای و دامنه ای کوهستانی اغلب مناطق ایران در استان های خراسان، گلستان، تهران، سمنان، مازندران، قزوین، آذربایجان، همدان، کردستان، لرستان، زنجان، اصفهان و … رویش دارد. جنس زول Eryngium در ایران ۹ گونه گیاهی علفی خاردار دارد که در سراسر ایران پراکنده اند که البته بیشتر در منطقه رویشی ایران و تورانی و زاگرس گسترش دارند و از رایج ترین آن ها می توان از گونه های اناریجه – چوچاخ – چوچاق E.caeruleum (پراکندگی در شمال، شمال غرب و شمال شرق) زول خراسانی E.bungei (پراکندگی در شمال، مرکز، شمال غربی، مرکز و شمنام های محلی آن چوچاخ، چوچاق، زولنگ، شش تیغ، بوقناق(ترکی) و طوسی (کردستان) است.
گیاهانی چندساله یا دوساله، به ارتفاع ۵۰ تا ۲۰۰ سانتی متر، مقطع ساقه ها مثلثی، پوشیده از تارهای پنبه ای به رنگ سفید و آبی روشن است، تمام قسمت های ساقه و شاخه ها بال دار هستند و در کناره و نوک آن ها خار وجود دارد. برگ های آن بزرگ و کشیده، بیضی با کناره ی خاردار و گل ها به رنگ بنفش به شکل یک طبق ضخیم و متراکم اند که گل ها در روی آن قرار دارند، گل ها منتهی به خار هستند و در انتهای ساقه ی گل دهنده در تابستان ظاهر می شوند.
توضیحات:
جنس Eryngium با نام فارسی زول در ایران ۹ گونه دارد که همگی آن ها کم و بیش معطر بوده و هریک دارای عطر قوی تا ضعیف می باشند. گونه های این جنس برای زنبور عسل از جذابیت متفاوتی برخوردار اند که می تواند تحت تاثیر شرایط آب و هوایی و تنوع گیاهان شهدزا و گرده زا مرتع متفاوت باشد.
تجربه زنبورداران ثابت کرده است که در سال های پرباران گونه های زولی که در مناطق کوهستانی با تابستان گرم و خشک رویش دارند، جذابیت بیشتری برای زنبور عسل دارند. یکی از مزیت های این گیاه گل دهی در یک فصل مناسب است؛ اواسط تیرماه و مرداد اوجگل دهی این گیاه است و طول دوره گل دهی بالا باعث می شود که زنبور عسل فعالیت خوبی به لحاظ شهد بر روی این گیاه داشته باشد.
مهمترین خواص عسل زول (بوقناق):
بررسی های صباغی و همکاران در منطقه شمال دماوند نشان می دهد که دو گونه E.billardieri و E.caeruleum از نظر جذابیت برای زنبور عسل در کلاس III (متوسط) قرار دارند و نحوه فعالیت زنبور عسل بر روی این دو گونه به صورت جمع آوری شهد و گرده گزارش شده است. مطالعات فقیه و همکاران در مناطق خوانسار و فریدن اصفهان و همچنین بررسی های امیری و همکاران در حوزه آب خیز قره قاچ نشان می دهد که گونه E.billardieri دارای جذابیت عالی برای زنبور عسل به لحاظ شهد و گرده می باشد.
مقایسه نتایج این پژوهش ها حاکی از آن است که یک گونه گیاهی می تواند در دو منطقه مختلف، جذابیت متفاوتی برای زنبور عسل داشته باشد. براساس مشاهدات زنبورداران مشخص شده است که فعالیت زنبور عسل بر روی گل های زول بیشتر به صورت جمع آوری شهد است و فعالیت جمع آوری گرده بسیار به ندرت صورت می گیرد.
با توجه به تراکم بسیار خوب گونه های زول در برخی از مناطق رویشی زاگرس در غرب کشور، سهم عمده عسل برداشتی به شهد زول تعلق دارد و برداشت عسل زول با غالبیت بالا در این مراتع امکان پذیر است. عسل زول طعم و عطر بسیار خوبی داشته و جزو عسل های متوسط رس شناخته می شود.
عسل زول یا بوقناق که بومی کوهستان های سردسیر زاگرس مرکزی است و یکی از عسل های کوهی باکیفیت این منطقه است که در درمان و کنترل دیابت و بیماری های کبد و کلیه بسیار موثر و قوی عمل می کند که با خرید عسل طبیعی زول و مصرف صحیح آن می توانید علاوه بر کنترل دیابت، مصرف عسل را هم در لیست غذایی خود بگنجانید.
مهمترین خواص عسل زول (بوقناق):
- طبع کاملاً گرم و مفید برای افراد سرد مزاج
- کاهش دهنده درد مفاصل و استخوان ها
- از بین بردن کم خونی و کاهش دهنده قند خون
- بهبود روند تنفس
- از بین بردن عفونت دستگاه گوارش و تقویت معده
- موثر در کاهش اوره و همچنین انرژی زا
- کاهش استرس
- بسیار مفید برای کلیه و کبد
- جلوگیری از سرطان و بیماری های قلبی
- بسیار مناسب برای افراد دیابتی از خواص مهم گیاه زول است و به عسل مناسب دیابت معروف است.
- در درمان قولنج های روده ای و معده ای مفید است به علت ضد اسپاسم بودن آن
- برای بیماری های گوارشی بسیار مناسب است
- از بین برنده عفونت های دستگاه گوارش
- تقویت کننده عمومی بدن و مقوی معده
- درمان بیماری های روده
- بهبود روند تنفس
- مناسب برای کم خونی
- کاهش دهنده قند خون
- تصفیه کننده خون
- درمان دردهای مفصلی و کمر درد
- رفع قلنج های نفریتی و ادم ها
با خرید عسل زول یا بوقناق تأثیر مستقیم آن بر فعالیت های آنزیمی کبد را خواهید دید و برای پاک سازی کبد از سموم و بازکردن مجاری کبدی مفید هستند. تحقیقات نشان می دهد که مصرف مداوم محصولات و مشتقات گیاه زول که سرآمد آنها عسل زول می باشد بدون آسیب رساندن به هپاتوسیت ها، باعث کاهش غلظت کلسترول تام و کلسترول غیر HDL می گردد.
خواص مهم گیاه زول است و به عسل مناسب دیابت
عسل زول عملکردی شبه انسولینی دارد و غدد پانکراس را تنظیم می کند. بعلاوه با افزایش انسولین و فعال کردن لوزالمعده سبب کاهش قند خون می شود که در درمان دیابت بسیار موثر عمل می کند. اثرات معجزه آسای عسل زول در دراز مدت می تواند برای بیماران دیابتی که گستره سنی آنها از کودکی تا کهنسالی است و غالبا” با این بیماری به صورت کنترلی برخورد می کنند بسیار چشمگیر می باشد
جهت افزایش خواص عسل زول آن را با شاه انگبین مخلوط نموده که این موضوع علاوه بر افزایش خواص ژل رویال باعث بهبود روند و تسریع در التیام زخم های دیابت می گردد.