اختلال بیش فعالی نقص توجه - علائم + روش های درمان

مشکل در تمرکز کردن ، بیش از حد فعال بودن ، خسته نشدن ، انرژی زیاد ، عدم توانایی در نشستن و آرام گرفتن برای مدت کوتاه، از رایج ترین علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی ( ADHD ) می باشد. تحقیقات نشان داده است که اختلال بیش فعالی کمبود توجه به شدت در حال افزایش است ولی محققان هنوز علت دقیق این افزایش را نمی دانند.برخی از آنها این مشکل را به نحوه تغذیه و استرس و اضطراب مادر و خود کودک نسبت می دهند.

علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی ADHD از چند سالگی آغاز می شود؟

معمولا علائم این اختلال از 7 سالگی آغار می شود ولی در هر زمان و در هر سنی ممکن است علائم این مشکل ظاهر شود.معمولا اختلال بیش فعالی در کودکان ، در محیط مدرسه و همزمان با شروع به تحصیل تشخیص داده می شود چراکه این کودکان با یکجا نشستن به صورت طولانی مدت مشکل دارند. به نظر برخی از متخصصان ، پزشکی جدید برای درمان اختلال بیش فعالی از داروهایی استفاده می کند که در واقع این مشکل را درمان نمی کنند و به صورت موقتی ، علائم آن را سرکوب می کنند. مصرف این داروها می تواند مشکلاتی را برای کودکان ایجاد کند. مانند مشکلات خواب ، کاهش اشتها ، مشکلات قلبی و تاخیر در رشد.حتی برخی از داروها مانند ریتالین و آدرال ، علاوه بر این عوارض ذکر شده می تواند باعث تغییرات شخصیتی ، افکار خودکشی و برخی از افکار منفی و خطرناک در کودک شود. ریتالین نوعی محرک سیستم عصبی مرکزی است و می تواند باعث افزایش استرس و اضطراب کودک شود .علاوه بر این ، این داروها شدیدا اعتیاد آور هستند و در زمان قطع مصرف نیز کودک دچار مشکل خواهد شد. اختلال بیش فعالی نقص توجه - علائم + روش های درمان

علائم ADHD (بیش فعالی کمبود توجه)

بیش فعالی انواع مختلفی دارد ولی بسیاری از آنها علائم مشابه به هم ایجا می کنند.مانند :

• مشکل در نشستن به مدت طولانی
• نمی تواند یکجا آرام بگیرد
• به حرف های شما تا آخر گوش نمی دهد و وسط حرف شما موضوع دیگری مطرح می کند و یا کلا آنجا را ترک می کند
• به حرف های شما گوش می دهد ولی اجرا نمی کند.به مرور احساس می کنید که به حرف های شما گوش می دهد ولی چیزی نمی شنود و فکرش جای دیگریست .
• حافظه بسیار ضعیفی دارد. کارهایی که به او می سپارید را فراموش می کند و انجام نمی دهد .
• وسایل خودش را مدام گم می کند.بخصوص کودکان بیش فعال ممکن است وسایل خود را در مدرسه جا بگذارند.
• به سرعت حرف می زند و به شما فرصت جواب دادن نمی دهد .
• در موقع حرف زدن ، از موضوعی به موضوع دیگر می پرد.
• هیچ کاری را تا آخر انجام نمی دهد و سریع حوصله اش سر می رود.
• در انجام کارهای گروهی مشکل دارد و نمی تواند وظیفه ای که به عهده اش گذاشته شده است را درست انجام دهد .
• خستگی و بی حوصلگی دائمی
• بی قراری
• استرس و اضطراب
• بی خوابی
• تغییرات شدید خلق و خو
• بسیار دعوا می کند
• دوستان کمی دارد
• حوصله محیط های شلوغ را ندارد.
• نمی تواند چند ساعت بدون دردسر در ماشین بنشیند .

دلایل ابتلا به بیش فعالی کمبود توجه

برای این مشکل دلایل زیادی وجود دارد ولی پزشکان هنوز نتوانسته اند دلیل دقیق ابتلا به بیش فعالی را کشف کنند. برخی از دلایل احتمالی این اختلال عبارتند از :

1 - سیگار کشیدن

طبق برخی از مطالعات ، سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری می تواند احتمال بیش فعالی کودک را افزایش دهد. (منبع : Maternal smoking and...) همچنین برخی از مطالعات نشان داده است که سیگار کشیدن در کنار کودک و قرار گرفتن کودک در معرض دود سیگار نیز می تواند با ابتلا به بیش فعالی در ارتباط باشد. (منبع = Duisburg Birth Cohort Study)

2 - خوراکی ها و رژیم غذایی

برخی از خوراکی ها می توانند احتمال ابتلا به بیش فعالی را افزایش دهند. گندم ، شکر ، شیرین کننده های مصنوعی ، مواد شیمیایی نگه دارند  و بسیاری از موادی که در تهیه خوراکی های اماده و بسته بندی شده استفاده می شوند مضر هستند و می تواند احتمال بیش فعالی را افزایش دهند. برای کاهش علائم بیش فعالی و کاهش احتمال ابتلا به آن باید هم کودک و هم خودتان از مصرف انواع غذاهای آماده و بسته بندی شده ، فست فودها ، سوسیس ، کالباس ، نوشابه های گاز دار ، آبمیوه های کارخانه ای ، انواع کنسرورها و کمپوت ها ، شیرینی جات ، شکر ، نمک و ... خودداری کنید.

3 - آسیب های مغزی و عصبی می تواند باعث بیش فعالی شود

یکی دیگر از دلایل اصلی ابتلا به بیش فعالی ، آسیب دیدگی های مغزی و عصبی است . (منبع =traumatic brain injury )

4 -مشکلات ژنتیکی

برخی از تحقیقات نشان داده است که اگر مادر ، مادر بزرگ ، پدر و سایر اقوام درجه یک ، بیش فعالی داشته باشند ، احتمال ابتلاء کودک به این مشکل بسیار زیاد است . البته نمی توان به این تحقیقات کاملا اطمینان داشت چرا که در انها به سیگاری بودن والدین ، اعتیاد به الکل و رژیم غذایی آنها اشاره ای نشده است و این بیش فعالی می تواند به این دلایل نیز اتفاق افتاده باشد.

روش های طبیعی و خانگی برای درمان بیش فعالی نقص توجه

این روش ها بیشتر بر روی داشتن زندگی سالم تمرکز دارند و با رعایت این موارد علاوه بر کاهش علائم بیش فعالی ، کیفیت زندگی عمومی فرد نیز بهبود پیدا کرده و سلامت عمومی بدن نیز مفید هستند. از خوراکی هایی که باعث بدتر شدن بیش فعالی می شوند خودداری شود.

لیست غذاهایی که بیش فعالی را بدتر می کنند

1 - قندها در مطالعاتی مشخص شده است که نوشیدن نوشیدنی هایی که قند زیادی دارند (مانند نوشابه ها ، آبمیوه های پاکتی و نوشیدنی های انرژی زا) می توانند علائم بیش فعالی را 66% بیشتر کنند.(منبع =Energy drinks and youth) . پزشکان توصیه می کنند کودکان و کسانی که بیش فعالی دارند ، باید از مصرف نوشیدنی های گاز دار و آبمیوه های کارخانه ای و بخصوص نوشابه های بدون قند و نوشیدنی های انرژی زا خودداری کنند. 2 - گلوتن برخی از تحقیقات نشان داده است که مصرف گلوتن در کودکان و بزرگسالان با ابتلا به بیماری سلیاک و بیش فعالی ارتباط مستقیم دارد. محققان توصیه می کنند رژیم غذایی مخصوص بیماران مبتلا به سلیاک ، توسط افرادی که دچار بیش فعالی هستند نیز رعایت شود. (منبع : Association of attention-deficit) 3 - شیر و لبنیات در یک مطالعه 10 هفته ای مشخص شد که وقتی شیر گاو از رژیم غذایی کودکان مبتلا به بیش فعالی کمبود توجه ، حذف شد ، علائم بیش فعالی آنها بهبود یافت . (منبع = Dietary replacement) 3 - افزودنی ها و رنگ های مصنوعی مصرف رنگ ها و افزودنی ها به مواد غذایی آماده و شیرینی ها و ... از سال 1950 تا به امروز بیش از 5 برابر افزایش پیدا کرده است .مطالعات اخیر نشان داده است که بین این افزودنی ها و رنگ ها و افزایش علائم بیش فعالی ، ارتباط وجود دارد. (منبع : Amounts of artificial food colors) 4 - کافئین در برخی از مطالعات اشاره شده است که مصرف کافئین می تواند در کودکان و نوجوانان باعث افزایش عصبانیت و پرخاشگری شود.همچنین ممکن است کافئین در بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی نیز همین اثر را داشته باشد. کودکان بیش فعال ممکن است وسایل خود را در مدرسه جا بگذارند 5 - نیتریت ها درصد بسیار بالایی از غذاهای فراوری شده مانند انواع کنسروها و گوشت ها ، حاوی نیتریت هستند.نیتریت می تواند بی قراری و استرس را افزایش داده و باعث بدتر شدن علائم بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان شود. نیتریت می تواند احتمال دیابت و سرطان را نیز افزایش دهد . 6 - شیرین کننده های مصنوعی تمام شیرین کننده های مصنوعی مانند اسسولفام K ، آسپارتام ، بنزن ، سیکلامات ، ساکارین ، سوکرالوز و ... می توانند باعث بروز عوارض جانبی بسیار زیاد شده و احتمال ابتلا به سرطان ، ضربان قلب نامنظم ، تپش قلب ، چاقی ، دیابت ، کاهش حافظه و افزایش علائم بیش فعالی را بیشتر کنند. برای مثال : نوشابه های بدون قند بر خلاف آن چیزی که تصور می شود ، بسیار پر ضرر هستند و حتی می توانند بدتر از نوشابه های معمولی باشند . در حقیقت نوشابه های بدون قند ، بدون قند نیستند .فقط در آنها شیرین کننده مصنوعی استفاده شده است که چندین برابر بدتر از قند است . 7 - سویا سویا یکی از معروف ترین و مهم ترین خوراکی های حساسیت زا است که در صورتی که به آن حساسیت داشته باشید می تواند علائمی مانند : کهیر ، سوزش دهان ، خس خس سینه ، قرمز شدن چشم ها ، گرفتگی گوش ، خارش بدن ، آبریزش بینی ، خشکی دهان و حتی آنافیلاکسی ایجاد کند. در افرادی که به سویا حساسیت ندارند ، مصرف آن می تواند مشکلات تیروئید ایجاد کرده و تعادل هورمون های بدن را به هم بزند.افزایش فشار خون و بدتر شدن علائم بیش فعالی نیز از سایر عوارض جانبی مصرف سویا است . 8 - خوراکی های حساسیت زا برخی از مواد غذایی بسیار حساسیت زا هستند و شما باید مطمئن شوید که به آنها حساسیت نداشته باشید. این خوراکی ها در صورت بروز حساسیت ، می توانند علائم بیش فعالی را بدتر کنند . خوراکی هایی مانند :بادام زمینی ، آجیل ، گندم ، شیر ، لبنیات ، تخم مرغ ، پاپایا ، موز ، کیوی ، شکلات ، رازیانه ، مارچوبه ، گشنیز ، انجیر ، هلو ، زردآلو و ...

خوراکی هایی که برای بیش فعالی خوب هستند .

برخی از خوراکی ها می تواند علائم بیش فعالی را کمتر کنند. برای بهره مندی بیشتر از مزایای این خوراکی ها ، باید موارد اشاره شده در بخش قبل را نیز رعایت کنید.

1 - غذاهایی که پروتئین زیادی دارند

وعده های غذایی دارای پروتئین بالا می تواند باعث کاهش علائم بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان شود. مانند : گوشت گاو طبیعی ، مرغ ، ماهی آزاد و وحشی  و...

2 - غذاهای سرشار از آهن

کاهش سطح آهن می توان باعث خستگی و بیحالی شده و عملکرد ذهنی را کاهش دهد. ضعف حافظه ، عصبانیت و بدتر شدن علائم بیش فعالی می تواند از نشانه های کمبود آهن باشد. برای رفع این مشکل ، خوراکی های سرشار از آهن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. مانند :جگر ، گوشت ، لوبیا ، اسفناج و زرده تخم مرغ

3 - خوراکی های سرشار از ویتامین B6

ویتامین B-6 برای عملکرد مغز و برای تولید دوپامین و سروتونین بسیار مهم است . در برخی از مطالعات اشاره شده است که مکمل ویتامین B6 نسبت به ریتالین ، اثرات بهتری برای درمان علائم بیش فعالی در کودکان دارد. خوراکی های سرشار از ویتامین B6 را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. مانند : ماهی وحشی و آزاد ، سینه مرغ و بوقلمون ، گوشت گاو ، موز ، اسفناج ، سیب زمینی شیرین ، فندق و ... 4 - مرغ اسید آمینه ضروری تریپتوفان ، به بدن کمک می کند که پروتئین هایی تولید کند تا سطح سروتونین بدن در حد نرمال باقی بماند .سطح سروتونین با کاهش یا افزایش علائم بیش فعالی اثر دارد. برای این منظور می توانید گوشت مرغ و یا بوقلمون را به رژیم غذایی خود اضافه کنید ولی توجه داشته باشید که باید به صورت آب پز و یا کبابی پخته شود و از سرخ کردن آن خودداری کنید. 5 - خوراکی های سرشار از پروبیوتیک این خوراکی ها نیز می تواند برای کاهش علائم بیش فعالی مفید باشند. 6 - خوراکی های دارای امگا 3 خوراکی های سرشار از امگا 3 مانند ماهی قزل آلای وحشی و ماهی تن می تواند مستقیما بر روی عملکرد شناختی کودکان و بزرگسالان تاثیر بگذارد.در برخی از تحقیقات اشاره شده است که کاهش سطح امگا 3 می تواند علائم بیش فعالی را بدتر کند . توصیه می شود حداقل دو بار در هفته از غذاهای حاوی امگا3 استفاده کنید. مانند ماهی سالمون ، ماهی تن و قزا آلا. 7 - فلز روی برخی از تحقیقات نشان داده اند که کاهش سطح روی در بدن می تواند با افزایش علائم بیش فعالی در ارتباط باشد.سبزیجات سبز رنگ و تیره ، لوبیا و ماهی قزال آلا منبع خوب روی هستند.