زعفران - لیست خواص و عوارض جانبی + تداخل دارویی

زعفران در کشورهای اروپایی با نام ادویه طلایی نیز معروف است و به عنوان یک طعم دهنده عالی که رنگ زیبایی نیز به غذاها می دهد ، مورد استفاده قرار می گیرد. در سال های اخیر تحقیقات بسیاری بر روی خواص زعفران انجام شده است و از این گیاه برای اهداف دارویی به عنوان یک آنتی اکسیدان بسیار قوی و برای تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می شود. زعفران - لیست خواص و عوارض جانبی + تداخل دارویی زعفران - لیست خواص و عوارض جانبی + تداخل دارویی در طب سنتی در سراسر جهان از زعفران برای اهداف زیر استفاده می شود :
  •  کاهش علائم آسم و تنگی نفس
  • رفع گرفتگی عضلات
  • کاهش فشار خون
  • درمان افسردگی
  • درمان استرس و اضطراب
  • کاهش علائم پیش از قاعدگی
  • افزایش حساسیت به انسولین و کاهش قند خون
  • درمان دیابت
  • پیشگیری و درمان سرطان
  • و ...
خواص درمانی زعفران برای درمان مشکلات جنسی و افزایش میل جنسی ، درمان علائم پیش از قاعدگی ، درمان افسردگی و پیشگیری از آلزایمر اثبات شده است .[1]

ارزش غذایی زعفران

ارزش غذایی یک قاشق غذاخوری زعفران به شرح زیر است :
کربوهیدرات 1.37 گرم
چربی 0.12 گرم
پروتئین   0.24 گرم
ویتامین C 1.7 میلی گرم
ویتامین B9  .002 ug
ویتامین B6 0.02 میلی گرم
ویتامین B3 0.03  میلی گرم
ویتامین B2 0.01 میلی گرم
آهن 0.23 میلی گرم
منگنز 0.6 میلی گرم
بیش از 150 ترکیب مختلف در زعفران موجود است که مهم ترین آنها کلروکین ، پیکروکروسین و سافرانال است .طعم و بوی خاص زعفران مربوط به این مواد تشکیل دهد.

خواص زعفران

زعفران می تواند سطح کورتیزول خون را کاهش داده و باعث کاهش استرس عمومی بدن شود.همچنین می تواند سطح استروژن خون را افزایش داده و به سلامت استخوان های زنان کمک کند.[2] کروکین موجود در آن در بدن تبدیل به کروستین می شود که خواص درمانی بسیار زیادی دارد.کروستین سطح سروتونین را در مغز افزایش داده و به درمان افسردگی و اضطراب کمک می کند.[3]

1 - یک آنتی اکسیدان قوی است

در یک مطالعه که بر روی 20 نفر انجام شد(10 نفر سالم و 10 نفر مبتلا به بیماری قلبی) مشخص شد که مصرف روزانه زعفران به مدت 6 هفته تاثیر قابل توجهی در کاهش استرس اکسیداتیو بدن داشت.[4] زعفران با کاهش التهاب عمومی بدن و کاهش رادیکال های آزاد و همچنین افزایش سنتز پروتئین می تواند تاثیر آنتی اکسیدانی قدرتمندی داشته باشد. این خاصیت می تواند از پیری زودرس جلوگیری کرده و از آسیب های پوستی ناشی از تابش نور خورشید جلوگری کند. سافرانال ماده اصلی موجود در زعفران است که در اکثر کرم های ضد آفتاب و لوسیون ها یافت می شود.[5] خاصیت آنتی اکسیدانی این گیاه دارویی می تواند اثرات سمی داروهای شیمی درمانی و آنتی بیوتیک ها را کاهش دهد. [6]

2 - سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند

زعفران باعث افزایش تعداد گلبول های سفید خون می شود که این افزایش هیچ تاثیر مخربی بر روی سایر سلول های خونی ندارد.به همین دلیل می تواند قدرت سیستم ایمنی بدن را به سرعت افزایش دهد.[7] مکمل های حاوی زعفران می توانند تکثیر ویروسی را مهار کرده و به درمان عفونت های ناشی از ویروس کمک کنند .

3 - انرژی بدن را افزایش می دهد

مواد شیمیایی موجود در این گیاه دارویی و کاروتنوئیدها می تواند انرژی عمومی بدن را افزایش داده و از خستگی و بیحوصلگی روزانه جلوگیری کند.همچنین می تواند باعث افزایش گردش خون و اکسیژن رسانی به عضلات شده و عملکرد ورزشی را افزایش دهد.[8]

4 - زعفران علائم پیش از قاعدگی را کاهش می دهد

یکی از قدیمی ترین موارد استفاده زعفران در طب سنتی ، کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی است .علائمی مانند : گرفتگی عضلات ، شکم درد ، کمر درد ، عصبانیت ، افسردگی ، تهوع و استفراغ ، سردرد ، نفخ ، جوش های هورمونی و .... این گیاه دارویی با کاهش هورمون کورتیزول می تواند به تعادل هورمونی بدن کمک کرده و استرس عمومی بدن را کاهش داده و به کاهش علائم ناراحت کننده پیش از قاعدگی کمک می کند.این علائم ناراحت کننده اکثرا به دلیل برهم خوردن تعادل هورمونی بدن ایجاد می شوند.[9]

5 - به سلامت قلب کمک می کند

زعفران ظرفیت پمپاژ بطن های قلب را افزایش داده و به سلامت عمومی قلب کمک می کند.همچنین می تواند احتمال بروز حملات قلبی و بیماری های قلبی و عروقی را کاهش دهد.[10]می تواند سطح کلسترول خون و سختی عروق خونی را کاهش دهد.

6 - زعفران باعث بهبود عملکرد جنسی می شود

در یک مطالعه که بر روی 20 بیمار مبتلا  به مشکل نعوظ ، مصرف 10 روز مدام مکمل زعفران ، باعث درمان مشکل نعوظ شد .[11] همچنین یک تحقیق بر روی 25 بیمار دیابتی مبتلا به اختلال نعوظ نیز نتیجه مشابه در پی داشت . [12] برخی از داروهای شیمیایی می توانند عوارض جانبی مانند کاهش میل جنسی و مشکل نعوظ ایجاد کنند.مانند داروهای ضد افسردگی و خواب آور.مصرف زعفران برای این افراد نیز مفید است و برخی از تحقیقات نشان داده است که زعفران می تواند درد واژن در رابطه جنسی را کاهش دهد.

7 - می تواند برای درمان اختلالات خلقی مفید باشد

عصاره زعفران برای کاهش علائم افسردگی و اضطراب مفید است.این داروی گیاهی سطح سطح دوپامین را افزایش داده و سطح اپی نفرین را کاهش می دهد. در یک مطالعه بر روی 40 زن دچار مشکل افسردگی بعد از زایمان ، مشخص شد که مصرف مکمل زعفران به مدت 6 هفته می تواند نسبت به داروهای ضد افسردگی ، موثرتر باشد . [13]

8 - زعفران فشار خون را کاهش می دهد

با وجود اینکه ادعا می شود زعفران برای کاهش فشار خون مفید است ولی در این مورد تحقیقات بیشتری مورد نیاز است و هنوز به صورت کامل به اثبات نرسیده است .

9 - می تواند برای پیشگیری و درمان سرطان مفید باشد

زعفران اثرات درمانی خوبی بر روی سرطان های ریه ، کبد ، پستان ، لوزالمعده ، پوست ، پروستات ، تخمدان و سرطان دهانه رحم دارد.[14] به نظر می رسد این خاصیت ضد سرطانی زعفران به دلیل وجود ماده ای بنام کروکین باشد. کروکین در بدن تبدیل به کروستین می شود که این ماده می تواند تکثیر سلولی را در سلول های سرطانی کاهش داده و از گسترش سرطان جلوگیری کند. البته این مورد در نتایج حیوانی به دست آمده است و در موارد انشانی هنوز به تایید نرسیده است .

10 - برای پیشگیری و درمان آلزایمر مفید است

در یک مطالعه که بر روی 46 بیمار مبتلا به آلزایمر انجام شده است با استفاده از مکمل زعفران ، در مدت 16 هفته شاهد کاهش علائم شناختی آلزایمر بوده اند .[15] به نظر می رسد زعفران ، با مهار آنزیمی که باعث کاهش حساسیت استیل کولین می شود ، می تواند از علائم آلزایمر جلوگیری کند.داروی دونپزیل نیز دقیقا هم کار را انجام می دهد.

11 - می تواند به کاهش وزن کمک کند

زعفران به چند طریق می تواند منجر به کاهش وزن شود.
  •  جذب چربی مواد غذایی را کاهش می دهد
  • باعث کاهش اشتها می شود
  • می تواند روند هضم را بهبود بخشد
در یک مطالعه با استفاده از مصرف مکمل زعفران به مدت 6 ماه توسط 60 زن مبتلا به اضافه وزن ، نتایج امیدوار کننده ای برای کاهش وزن به دست آمده است . زعفران میزان کلسترول خون را کاهش داده و می تواند علاوه بر کاهش وزن ، باعث کاهش احتمال بیماری های قلبی و عروقی شود.همچنین می تواند میزان دفع چربی از طریق ادرار و مدفوع را افزایش داده و تقریبا مانند داروهای کاهش چربی خون مانند آتورواستاتین عمل می کند.

12 - برای افزایش احتمال بارداری مفید است

در یک مطالعه که بر روی 50 زن انجام شد مشخص شده است که مصرف زعفران می تواند شرایط رحم را برای باردار شدن بهبود بخشد.همچنین میزان و کیفیت تخمک گذاری را بهبود بخشیده و باعث افزایش احتمال بارداری می شود. با این حال برخی از تحقیقات نشان داده است که مصرف زعفران می تواند منجر به سقط جنین در زنان باردار شود.همچنین می تواند احتمال خونریزی را در دوران بارداری افزایش دهد .به همین دلیل توصیه می شود در دوران بارداری از مصرف زعفران به صورت دارویی و مقدار زیاد و طولانی مدت خودداری کنید.

13 - خاصیت ضد التهابی دارد

زعفران می تواند التهاب عمومی بدن را کاهش داده و باعث کاهش استرس اکسیداتیو بدن شده و از بسیاری از بیماری های مزمن و خطرناک پیشگیری کند.

14 - از مغز محافظت می کند

زعفران با مکانیسم های مختلفی می تواند برای سلامت مغز و اعصاب بسیار مفید باشد.
  • التهاب مغز را مستقیما کاهش می دهد
  • به تنظیم سطوح انتقال دهنده های عصبی کمک می کند
  • خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و از فعالیت های رادیکال های آزاد که موجب آسیب مغزی می شوند جلوگیری می کند
  • از مرگ سلولی در مغز پیشگیری می کند (آپوپتوز)

15 - باعث بهبود سریع تر زخم ها می شود

زعفران می تواند روند درمان زخم ها و سوختگی ها را بهبود بخشیده و برای بازسازی پوست مفید باشد. برای این منظور می توانید مقداری آب زعفران را با کمی روغن نارگیل مخلوط کرده و بر روی محل زخم بمالید و بعد از 20 دقیقه بشویید. از این روش نباید بر روی زخم های باز استفاده کنید.

16 - می تواند سلامت استخوان ها را افزایش دهد

زنان بعد از یائسگی در معرض ابتلا به مشکلات مربوط به استخوان قرار دارند .پوکی استخوان یکی از مشکلات رایج زنان در این دوران است .این مشکلات معمولا به دلیل تغییرات هورمونی شدید و کاهش هورمون استروژن بوجود می آیند. زعفران می تواند با تحریک تولید هورمون استروژن ، احتمال پوکی استخوان را در زنان کاهش دهد .

17 - برای کاهش علائم آسم مفید است

در طب سنتی و از هزاران سال پیش از زعفران برای کاهش علائم مربوط به آسم و تنگی نفس استفاده می شده است . مصرف آن می تواند التهاب ریه را کاهش داده و ماهیچه های اطراف ریه را آرام کند.

18 - می تواند مشکلات هضم را حل کند

زعفران می تواند اسید معده را کاهش داده و به درمان سوزش سر دل کمک کند.همچنین می تواند علائم زخم معده را کاهش داده و از پیشرفت زخم جلوگیری کند .علاوه بر این می تواند زخم های ناشی از عفونت های باکتریایی را درمان کند.

19 - برای درمان سردرد مفید است

در طب سنتی از زعفران برای درمان سردرد استفاده می شود.حتی می توان از آن برای درمان برخی از سردردهای مقاوم به مسکن های شیمیایی نیز استفاده کرد.

20 - برای سلامت کبد مفید است

زعفران می تواند ذخایر چربی کبد را کاهش داده و از ابتلا به کبد چرب جلوگیری کند.همچنین می تواند ذخایر پروتئین های سمی کبد را کاهش دهد.در برخی از تحقیقات ادعا شده است که می تواند از آسیب های کبدی ناشی از عوارض جانبی برخی از داروها جلوگیری کند.

21 - برای درمان تشنج مفید است

در طب سنتی هندی از این داروی گیاهی برای جلوگیری از تشنج استفاده می شود.با این حال برای استفاده از این خاصیت ، نیاز به مصرف مقدار زیادی زعفران است که می تواند عوارض جانبی در پی داشته باشد و توصیه نمی شود.

22 - برای درمان دیابت مفید است

زعفران باعث افزایش حساسیت سلول ها به انسولین شده و قند خون را پایین میاورد.

23 - برای سلامت چشم مفید است

این گیاه دارویی می تواند باعث افزایش گردش خون در چشم شده و از مشکلات چشم به دلیل افزایش سن جلوگیری کند.

نحوه استفاده از مکمل های زعفران

برای این منظور اول باید با پزشک و یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.معمولا مکمل های زعفران ، 30 الی 50 میلی گرمی هستند و دوبار در روز مصرف می شوند.حداکثر دوز مجاز زعفران در روز 1500 میلی گرم است و بیشتر از این مقدار می تواند باعث مسمومیت شود.

زعفران در بارداری

مصرف مقدار زیادی زعفران در بارداری می تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد .

عوارض جانبی زعفران

این گیاه دارویی معمولا در موارد معمول و مصرف کم عوارض جانبی ندارد.قبل از مصرف باید مطمئن شوید که به آن حساسیت ندارید . همچنین مصرف زیاد در دوران باردار ممنوع است .

تداخل دارویی زعفران

تداخل دارویی زعفران تداخل دارویی زعفران زعفران در صورت مصرف دارویی و زیاد می تواند با برخی از داروهایی که در حال مصرف کردن هستید تداخل ایجاد کرده و باعث بروز عوارض جانبی شود. برای مثال :
  •  داروهای دیابت و کاهش قند خون مانند : متفورمین و ...
  • داروهای کاهش فشار خون مانند : کاپتوپریل و ....
  • داروهای کاهش چربی خون مانند آتورواستاتین
  • داروهای خواب آور مانند سیتالوپرام
  • مصرف دارویی زعفران در دوره درمان با داروهای شیمیایی ضد افسردگی می تواند احتمال سندرم سروتونین را افزایش دهد.
نظرات: 0 مشاهده