آقطی سیاه - خواص و فواید + عوارض جانبی و تداخل دارویی آن

در این مطلب قصد داریم یکی از گیاهان دارویی بسیار قدیمی را معرفی کنیم .آقطی سیاه (نام دیگر آن = انگور کولی یا خمان کبیر) یکی از گیاهان دارویی است که تاریخچه بسیار طولانی دارد.شواهدی وجود دارد که نشان می دهد انسان های اولیه حتی در زمان غار نشینی نیز از آقطی سیاه به عنوان دارو استفاده می کردند.بقراط از آقطی سیاه برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کرده است و دستورالعمل های دارویی بسیاری در مصر باستان وجود دارند که بر پایه آقطی سیاه نوشته شده اند. (منبع) آقطی سیاه - خواص و فواید + عوارض جانبی و تداخل دارویی آن آقطی سیاه بیشتر به دلیل خواص ضد ویروسی آن در جهان معروف است و رایج ترین کاربرد آن در عبارتند از : درمان سرماخوردگی ، درمان آنفولانزا ، درمان مشکلات سینوسی ، درمان دردهای عصبی ، کاهش خستگی مزمن ، کاهش علائم آلرژی ، درمان یبوست و حتی درمان سرطان (منبع).تحقیقات نشان داده است که مصرف آقطی سیاه می تواند دوره درمان آنفولانزا را کاهش دهد(منبع).

خواص درمانی آقطی سیاه

این گیاه دارویی خواص درمانی بسیار خوبی دارد که در ادامه این مطلب به برخی از رایج ترین خواص درمانی آقطی سیاه به صورت خلاصه اشاره شده است .

1 ) درمان سرماخوردگی

آقطی سیاه به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی به نام آنتوسیانیدین خاصیت تقویت کنندگی سیستم ایمنی بدن را دارد.تحقیقات اخیر نشان داده است که استفاده از عصاره گل آقطی سیاه یک درمان ایمن ، موثر و مقرون به صرفه برای سرماخوردگی و آنفولانزا است .به طور خلاصه می تواند گفت که فلاونوئیدهای موجود در عصاره گل آقطی سیاه می تواند به ویروس H1N1 آنفولانزای انسانی و همچنین ویروس H5N1 آنفولانزای مرغی متصل شود.

2 ) درمان عفونت های سینوسی

آقطی سیاه به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی که دارد می تواند برای درمان عفونت های سینوسی بسیار مفید باشد. محققان در یک آزمایش برای درمان سینوزیت باکتریایی از آقطی سیاه همراه با داکسی سایکلین استفاده کردند و اینگونه نتیجه گیری کرده اند که کسانی که از آقطی سیاه همراه با داکسی سایکلین استفاده کرده بودند نتیجه بهتری نسبت به گروه دیگر که فقط داکسی سایکلین مصرف کرده بودند ، دریافت کردند.

3 ) کاهش قند خون

از آقطی سیاه در طب سنتی در اکثر کشورهای جهان برای کاهش قند خون در افراد دیابتی استفاده می شود. تحقیقات تایید کرده اند که عصاره گل های آقطی سیاه می تواند با تحریک متابولیسم گلوکز و ترشح انسولین و همچنین افزایش حساسیت سلول ها به انسولین باعث کاهش قند خون شود. (منبع)

4 ) خاصیت دیورتیک و ادرار آور دارد

مطالعات بسیاری نشان داده است که آقطی سیاه خواص ادرار آور و دیورتیک دارد. (منبع) پزشکان زمانی که در بدن بیمار مایع بیش از حدی جمع شده باشد از داروهای دیورتیک استفاده می کنند تا با افزایش ادرار ، مایعات بدن کاهش پیدا کند. این مورد در سالمندان بیشتر دیده می شود .

5 ) درمان یبوست

آقطی سیاه تاثیر بسیار خوبی در درمان یبوست دارد.البته در این مورد تحقیقات بسیار محدودی وجود دارد و نیاز به تحقیقات بیشتر است . همچنین آنتوسیانین موجود در آقطی سیاه خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد که می تواند برای سلامت پوست و درمان عفونت ها و جوش های پوست بسیار مفید باشد .

6 ) به درمان آلرژی کمک می کند

از آنجایی که آقطی سیاه عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد می تواند برای کاهش علائم آلرژی و حساسیت فصلی بسیار مفید باشد. علاوه بر این ، این گیاه دارویی در فهرست گیاهان موثر بر درمان تب یونجه قرار دارد و می تواند در ترکیب با سایر گیاهان دارویی به سم زدایی بدن و بهبود عملکرد کبد نیز کمک کند .

7 ) درمان سرطان

عصاره میوه های آقطی سیاه سرشار از آنتوسیانین است که خواص ضد سرطانی آن ثابت شده است .علاوه بر این در برخی از تحقیقات مشخص شده است که این گیاه دارویی با مهار ornithine decarboxylase می تواند از بسیاری از سرطان ها پیشگیری کند.

8 ) به سلامت قلب کمک می کند

تحقیقات اخیر نشان داده است که عصاره گل آقطی سیاه می تواند برای سلامت قلب و عروق مفید باشد. در یک  آزمایش بر روی موش هایی که دچار اختلال عملکرد کلسترول HDL و HDL بودند مشخص شد که با مصرف عصاره گل آقطی سیاه ، میزان کلسترول بد این موش ها کاهش چشمگیری داشت.این خاصیت ممکن است به دلیل وجود آنتوسیانین ها باشد.(منبع) علاوه بر این می تواند به دلیل وجود برخی از پلی فنولها ، برای کاهش فشار خون نیز مفید باشد و حتی می تواند برخی از عوارض جانبی داروهای کاهش فشار خون را کاهش دهد . عکس آقطی سیاه (نام دیگر آن = انگور کولی یا خمان کبیر)

عوارض جانبی آقطی سیاه

به نظر می رسد آقطی سیاه عوارض جانبی چشمگیری ندارد و تقریبا ایمن است.(مخصوصا اگر به میزان کم و کمتر از 5 روز مصرف شود) . گاهی اوقات در برخی از افراد برگ های آقطی سیاه می تواند باعث بروز آلرژی و حساسیت شود. علاوه بر این خوردن میوه های کال و نارس آقطی سیاه می تواند به دلیل وجود سیانید باعث اسهال و استفراغ شود .

آقطی سیاه در دوران بارداری

استفاده از آقطی سیاه در دوران بارداری حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود و بدون مشورت با پزشک نباید در دوران حاملگی از این گیاه دارویی استفاده کنید. در دوران شیردهی نیز همینطور است . سایر نکات مهم  در صورتی که دچار هرگونه بیماری خود ایمنی مانند لوپوس ، ویتیلیگو ، آرتریت ، پسوریازیس و ... هستید قبل از مصرف آقطی سیاه حتما باید با پزشک خود مشورت کنید. به دلیل اینکه آقطی سیاه بر روی سیستم ایمنی بدن تاثیرگذار است می تواند باعث بدتر شدن بیماری های خود ایمنی شود.

تداخل دارویی آقطی سیاه

در صورتی که داروهای دیورتیک ، کنترل قند خون (مانند متفورمین) ، کنترل فشار خون (مانند آتنولول و کاپتوپریل) ، داروهای شیمی درمانی و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مصرف می کنید ، قبل از مصرف دارویی آقطی سیاه حتما باید با پزشک خود مشورت کنید .

آقطی سیاه چیست ؟

آقطی سیاه از گیاهان گلدار است که گونه های مختلفی دارد.از میوه و گل های آقطی سیاه در سراسر جهان به عنوان داروی گیاهی استفاده می شود.این گیاه بومی اروپا ، افریقا و مناطقی از آسیا مانند ایران است. گل های آقطی سیاه اروپایی معمولا 3 دهم درصد اسانس دارد و اسیدهای چرب آزاد و الکل ، سایر ترکیبات گل را تشکیل داده است.میوه آن حاوی کورستین ، روتن ، اسید فنولیک و آنتوسیانین است.میوه آقطی سیاه حاوی 80 درصد آب ، 1 درصد کربوهیدرات و کمتر از 1 درصد پروتئین و چربی است. ویتامین های موجود در آن عبارتند از ویتامین C ، ویتامین A ، ویتامین B6 و ...میوه آن کمی آهن و پتاسیم نیز دارد. رومی ها از آقطی سیاه برای تهیه رنگ مو استفاده می کردند.در سال 1995 در یک اپیدمی همه گیر در کشور پاناما ، دولت از آقطی سیاه برای درمان آنفولانزا در سطح کشور استفاده کرد.