دلایل دندان قروچه و 12 روش خانگی برای درمان "دندان قروچه "

دندان قروچه (bruxism) عبارت است از ساییدن و فشار دادن دندان ها که اغلب در خواب اتفاق می افتد .با وجود اینکه دندان قروچه یک مشکل اورژانسی و حاد محسوب نمی شود ولی در صورتی که درمان نشود می تواند به دندان ها آسیب وارد کرده و عوارض جانبی دیگری در پی داشته باشد. دندان قروچه در هر سنی می تواند اتفاق بیافتد. با استفاده از برخی روش های خانگی ساده می توان دندان قروچه را درمان کرد و در شرایط حاد ، این مشکل با کمک های روانشناسی و پزشکی قابل درمان است. دلایل دندان قروچه و 12 روش خانگی برای درمان

دندان قروچه چیست و چه دلایلی دارد؟

دندان قروچه یک مشکل شایع در بین بزرگسالان و کودکان است که معمولا در زمان خواب رخ می دهد (البته گاهی در تمام طول روز نیز می تواند مشاهده شود).زمانی که دندان ها به هم ساییده شده و فشار داده می شوند ، صدایی ایجاد می شود که یکی از نشانه های دندان قروچه است. این حالت ممکن است در ابتدا مشکل خاصی ایجاد نکند ولی در صورتی که بدون درمان رها شود می تواند برای سلامت دندان ها و حتی فک مضر باشد. در برخی از مواد ، دندان قروچه به دلیل مشکلات ناشی از ساختار دندان ها و فک بوجود میاید. در این صورت مغز در زمان خواب سعی می کند با ساییدن دندان ها به یکدیگر ، این مشکل را رفع کند. ولی در اکثر اوقات دندان قروچه به دلیل نوعی اختلال در خواب است.مطالعات نشان داده است که بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات خواب مانند : خروپف کردن ، آپنه خواب و ... به اختلال سایدن دندان ها نیز دچار می شوند. علاوه براین برخی از مشکلات عصبی مانند استرس و اضطراب نیز می تواند منجر به دندان قروچه شود.به مرور زمان ساییدن دندان ها در خواب تبدیل به عادت شده و فرد در طول روز نیز این حالت را بدون اختیار تکرار می کند.به مرور سطح بیرونی دندان ها ساییده می شود و حتی ممکن است دندان ترک بخورد. به تدریج مینای دندان از بین میرود و دندان ها زرد می شوند. دندان قروچه توانایی جویدن غذا را تحت تاثیر قرار میدهد و به مرور باعث پوسیدگی دندان ها می شود.بعد از مدتی ، مفاصل فک و عضلات صورت دچار مشکل شده و در زمان جویدن غذا دچار درد گوش خواهید شد. شنیدن صدای فک در زمان جویدن غذا نیز می تواند یکی از عوارض جانبی بعدی دندان قروچه باشد.

دلایل دندان قروچه

عوامل زیادی می تواند باعث ایجاد این مشکل شود که در ادامه این مطلب به برخی از رایج ترین دلایل دندان قروچه اشاره شده است.

•  عوامل ژنتیکی

در صورتی که یکی از والدین شما و یا پدر بزرگ و مادر بزرگ شما دچار دندان قروچه باشد به احتمال زیاد شما نیز در خطر این مشکل هستید. این احتمال زیادی نیست ولی دور از انتظار هم نیست .

•  دندان های شما ردیف نیستند

زمانی که دندان ها تراز و ردیف نباشند باعث می شود که هنگام بستن فک ، فک بالا و پایین درست بر روی هم قرار نگیرند.بنابراین بدن و مغز ما سعی می کند با ساییدن دندان ها به یکدیگر ، این ناهماهنگی را از بین ببرد .

• استرس و اضطراب

استرس و اضطراب و هرگونه تنش عصبی می تواند باعث دندان قروچه در خواب شود. دیدن کابوس های شبانه و حتی در موارد بختک نیز می تواند این مشکل را ایجاد کند.

• شوک شدید روانی

اتفاقات زیادی در طول روز می افتد که می تواند باعث شوکه شدن شما شود.شوک شدید روانی می تواد باعث ساییدن دندان ها در خواب شود. دندان قروچه باعث سایش دندان می شود

• سبک زندگی نادرست

نوشیدن مشروبات الکلی ، مصرف قهوه و سیگار کشیدن نیز می تواند باعث این مشکل شود.

• عوارض جانبی برخی از داروها

هر دارویی که مصرف می کنید می تواند عوارض جانبی در پی داشته باشد. داروهای ضد افسردگی مانند سرترالین ، داروهای آرامبخش مانند سیتالوپرام و دیازپام و داروهای ضد آسم می توانند عوارض جانبی مانند دندان غروچه در خواب داشته باشند.

• برخی از بیماری های دندان

پریودنتیت و آرتریت فک ممکن است در مواردی باعث ساییدن دندان در زمان خواب شود.

نشانه های دندان قروچه

زمانی که شما در خواب دندان های خوب را به همدیگر می سایید ، معمولا خودتان هیچ اطلاعی از این مورد ندارید و اطرافیانتان از طریق شندیدن صدای دندان قروچه ممکن است متوجه این مشکل شوند. در صورتی که حس می کنید دندان های شما به غذای گرم و یا نوشیدنی های سرد حساس شده است ممکن است به دلیل دندان قرچه های شبانه باشد. همچنین اگر احساس می کنید بعد از بیدار شدن از خواب خسته هستید و دچار درد فک ، صورت ، گردن و گوش شده اید احتمالا به دلیل ساییدن دندان ها در هنگام خواب می باشد. برای پیشگیری از عوارض جانبی و آسیب های احتمالی دندان ، به دندان پزشک مراجعه کنید.

روش های خانگی و سنتی درمان دندان قروچه

1 ) تا می توانید از استرس دور باشید

اولین و یکی از مهم ترین روش های پیشگیری و درمان دندان قروچه دوری کردن از استرس و تنش های روحی و روانی است.استرس به عنوان یکی از مهمترین دلایل ایجاد این مشکل شناخته می شود.البته نداشتن استرس در این عصر و بخصوص در کشور ما کاری بسیار دشوار و گاهی امکان ناپذیر است. احساسات خود را سرکوب نکنید. در کودکی و در دوران مدرسه به ما یاد داده اند که گریه کردن و یا درد دل کردن کار خوبی نیست  در حالی که اصلا اینطور نیست. اگر ناراحت و غمگین هستید به راحتی و بدون خجالت کشیدن گریه کنید. اگر خوشحال هستید با صدای بلند بخندید . اگر عصبانی هستید داد و فریاد بزنید و اجازه ندهید که محدودیت های غیر ضروری ، باعث سرکوب احساسات شما شود.

2 ) مصرف کافئین را کاهش دهید

قهوه و چای از نوشیدنی های مورد علاقه اکثر ایرانی ها است.با این حال اگر شب ها دچار دندان قروچه می شوید توصیه می کنیم که مصرف کافئین را کاهش دهید. تحقیقات اخیر نشان داده است که مصرف بیش از 5 فنجان قهوه در روز به مدت طولانی می تواند باعث بروز مشکلات عصبی و روانی در فرد شود و عوارضی ماند مصرف طولانی مدت داروهای مسکن دارد. همچنین مصرف کافئین می تواند باعث تغییراتی در ضربان قلب شده و باعث بروز تنگی نفس شود. مصرف زیاد قهوه و چای می تواند اکسیژن رسانی به مغز را تحت تاثیر قرار داده و تاثیر جدی بر روی خلق و خوی شما داشته باشد که می تواند باعث ساییدن دندان ها در خواب شود. معمولا اثرات مصرف کافئین 6 الی 7 ساعت در بدن می ماند و بعد از 24 ساعت به طور کامل از بدن خارج می شود. علاوه بر این کافئین می تواند باعث اختلالات خواب و بی خوابی شود. جالب است بدانید که نوشیدن قهوه و چای می تواند اعتیاد آور باشد. به گفته انجمن قلب امریکا ، کسانی که به صورت روزانه و منظم چای و قهوه می نوشند ، در صورتی که به مدت 24 ساعت قهوه و چای مصرف نکنند دچار علائمی مانند : اضطراب و ترس ، خستگی ، خواب آلودگی ، سردرد و در مواردی حتی دچار درد عضلات خواهند شد.

3 ) ویتامین C به اندازه کافی دریافت کنید

افزایش دریافت ویتامین C به درمان و جلوگیری از دندان قروچه کمک می کند.این ویتامین توسط غد فوق کلیوی مورد استفاده قرار گرفته و باعث کاهش استرس و اضطراب می شود.ویتامین C برای تولید دوپامین در بدن بسیار ضروری است . دوپامین حالات روحی بدن را متعادل و تنظیم می کند. می توانید برخی از خوراکی های حاوی ویتامین C را بیشتر مصرف کنید. مانند : کیوی ، فلفل قرمز ، فلفل سبز ، توت فرنگی ، پرتقال ، گریپ فروت ، پاپایا ، کلم و ... و یا می تواند تحت نظر پزشک از مکمل های حاوی این ویتامین استفاده کنید. دندان قروچه باعث سایش دندان می شود

4 ) از کمپرس آب گرم استفاده کنید

برای این کار می توانید یک عدد حوله را در آب گرم خیس کرده و شب قبل از خواب بر روی فک خود قرار دهید. همچنین دوش آب گرم نیز می تواند بسیار مفید باشد

5 ) ماساژ

می توانید با استفاده از روغن های حامل طبیعی فک خود را ماساژ دهید تا با آرام شدن سیستم عصبی ، سایش دندان ها در زمان خواب کمتر شود.روغن های حاملی مانند روغن اسطوخودوس ، روغن نارگیل ، روغن بابونه ، روغن زیتون و ... می تواند انتخاب خوبی باشد.

• روغن اسطوخودوس :چند قطره اسانس اسطوخودوس را با كمی روغن حامل مانند روغن نارگيل مخلوط كرده و گردن و فک خود را با اين مخلوط ماساژ دهيد.اين كار علاوه بر افزايش آرامش ، می تواند از بروز التهاب جلوگيری كرده و سطوح نورآدرنالین و دوپامین را در بدن افزایش می دهد.بوی اسطوخودوس نیز خواص درمانی دارد و باعث بهبود خلق و خو و کاهش استرس می شود.
• اسانس بابونه : بابونه برای افزایش آرامش روحی ، تنظیم تنفس و ضربان قلب بسیار مفید است.علاوه بر این استفاده از بابونه برای درمان ترس از فضاهای بسته نیز تاثیر دارد.روغن بابونه باعث شل شدن عضلات شده و باعث کاهش فشار فک بر روی دندان ها می شود. روغن بابونه به تنظیم خواب کمک می کند و آرامبخش است. توجه داشته باشید که افراد دچار صرع و تشنج نباید از اسانس و روغن بابونه استفاده کنند.
• روغن نعنا : ماساژ گردن و فک با روغن نعنا قبل از خواب می تواند باعث آرامش روحی و داشتن خواب راحت شود. کاهش استرس در خواب می تواند به کاهش دندان قروچه کمک کند.

6 ) تمرین نفس عمیق

کشیدن نفس عمیق برای درمان دندان قروچه ممکن است عجیب به نظر برسد .چند دقیقه قبل از خواب به مدت 10 دقیقه چند نفس عمیق از طریق بینی بکشید و از طریق دهان خارج کنید. این کار می تواند به کاهش استرس عمومی بدن کمک کند.

7 ) حرکات تمرینی فک

تمرینات فک می تواند برای کاهش دندان قروچه بسیار مفید باشد.تمرینات تخصصی فک را باید از متخصصین فیزیوتراپی دریافت کنید ولی برخی از تمرینات ساده نیز می تواند مفید باشد . انگشت شست خود را زیر چانه قرار داده و کمی فشار دهید. در این حالت ، دهان خود را به آرامی باز و بسته کنید. زبان خود را به سقف دهان فشار دهید و دهان خود را به آرامی باز و بسته کنید.

8 ) ورزش کنید

تمرینات ورزشی می تواند باعث کاهش استرس و اضطراب شما شود.دوبار ورزش کردن در هفته می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و سیستم گردش خون در بدن را بهبود می بخشد.علاوه بر این ورزش کردن می تواند بی خوابی را درمان کرده و کیفیت خواب را بهتر کند.

9 ) از الکل دوری کنید

مصرف الکل می تواند باعث اختلالات خواب شود.معمولا روز بعد از مصرف الکل زمانی که از خواب بیدار می شوید احساس خواب آلودگی ، خستگی و سرگیجه می کنید این حالت می تواند باعث افزایش احتمال دندان قروچه در خواب شود. همچنین مصرف الکل به چند طریق می تواند بر روی عملکرد مغز تاثیر گذار باشد.

•  الکل باعث کاهش گلوتامات می شود

گلوتامات متابولیتی است که فعالیت و انرژی مغز را افزایش می دهد.زمانی که سطح گلوتامات در مغز در میزان استاندارد قرار دارد شما می توانید سریع تر و واضح تر فکر کنید و تمرکز بالایی دارید. الکل از تولید گلوتامات جلوگیری می کند و باعث کاهش تمرکز و قدرت تفکر می شود .

•  الکل گاما آمینو بوتیریک را افزایش می دهد

برخلاف اثرات گلوتامات ، گاما آمینو بوتیریک باعث آرامش مغز می شود و فعالیت های مغزی را کاهش می دهد.این تعادل در زندگی روزمره بسیار ضروری است .در زمان مصرف الکل ، کلوتامات کاهش پیدا کرده و گاما آمینو بوتیریک افزایش پیدا می کند و باعث برهم خوردن این تعادل در مغز می شود. به همین دلیل است که در زمان نوشیدن الکل ، فرد تعادل و قدرت تفکر خود را از دست می دهد. علاوه بر این افزایش سطح گاما آمینو بوتیریک می تواند به مرور زمان به مغز آسیب وارد کند .

•  الکل باعث افزایش دوپامین می شود

الکل با افزایش دوپامین باعث افزایش هیجان مغز می شود.در حالت معمول دوپامین باعث احساس خوب و شادی در بدن می شود ولی افزایش ناگهانی و زیاد دوپامین باعث بروز اختلالات رفتاری در فرد می شود.

10 ) عادات بد خود را ترک کنید

گاهی برای از بین بردن استرس روزانه کارها و عادت های بدی داریم که می تواند برای بدن مضر باشد. برای مثال جویدن انتهای خودکار و مداد یا جویدن ناخن . بسیار از مردم در زمان استرس و تنش های روزانه از این کارها انجام می دهند. این عادات علاوه بر اینکه برای سلامت دندان ها مضر است می تواند به واسطه انتقال ویروس ها و باکتری ها از این اجسام ، باعث بیماری و عفونت نیز شود. همچنین تحقیقات ثابت کرده است که بیسفنول موجود در لوازم پلاستیکی می تواند باعث اختلالات عصبی ، ضعف عضلانی ، آلرژی و حتی سرطان شود. برای ترک این عادت ها می توانید جویدن آدامس را جایگزین این عادات کنید. تحقیقات روانشناسی نشان داده است که جویدن آدامس می تواند باعث کاهش استرس و اضطراب شود.ولی شدیدا مواظب باشید که جویدن آدامس نیز برای شما تبدیل به یک عادت بد نشود زیرا جویدن همیشگی و اعتیاد گونه آدامس نیز می تواند باعث آسیب به فک و بدتر شدن دندان قروچه شود. می توانید از محافظ دندان برای جلوگیری از آسیب دندان قروچه استفاده کنید

11 ) کلسیم و منیزیم دریافت کنید

پیروی از رژیم غذایی سرشار از منیزیم و کلسیم می تواند بر عملکرد سیستم عصبی و عضلات بدن تاثیر مثبتی داشته باشد و برای کاهش دندان قروچه بسیار مفید است.کمبود کلسیم و منیزیم می تواندمشکلاتی دندانی ، استخوانی ، استرس و دردهای عضلانی در پی داشته باشد.

• تاثیر کمبود کلسیم

کلسیم علاوه بر اینکه برای رشد و استحکام استخوان ها ضروری است ، بلکه یون های کلسیم نقش بسیار مهمی در انتقال دهنده های عصبی بر عهده دارد.زمانی که بدن دچار کمبود کلسیم می شود ، قدرت مهار هیجان سیستم عصبی کاهش میابد.کمبود کلسیم می تواند باعث بروز علائم مانند آسیب های دندان و درد مفاصل شود.

• تاثیر کمبود منیزیم

منیزیم ماده معدنی مهمی است که در ترکیب بیش از 300 نوع آنزیم مختلف وجود دارد.همچنین نقش بسیار مهمی در سنتز لیپید و پروتئین دارد که برای پایداری عصبی در بدن بسیار مهم است .

12 ) از گارد و محافظ دندان استفاده کنید

یکی از روش های جلوگیری از دندان قروچه استفاده از محافظ های دندان است که می توانید با توصیه پزشک از داروخانه تهیه کنید. برخی از محافظ های دندان کمی گران تر هستند و فقط باید توسط دندان پزشک جایگذاری شوند ولی تاثیر بهتری دارند . تهیه و ترجمه اختصاصی : گروه تغذیه و سلامت / pamuh.com©