ژنژیویت - علائم - دلایل و 10 روش درمان خانگی "التهاب لثه"
ژنژیویت یا التهاب لثه چیست ؟
ژنژیویت یا التهاب لثه یک بیماری شایع لثه است که اکثر انسان ها حداقل یکبار در طول عمر این بیماری را تجربه خواهند کرد. امروزه به دلیل سبک زندگی و رژیم غذایی ، میزان ابتلا به ژنژیویت رو به افزایش است .با وجود اینکه التهاب لثه به صورت مستقیم خطری برای سلامت و زندگی محسوب نمی شود ، در صورتی که درمان نشود می تواند عواقب شدیدی برای دندان ها داشته باشد .
لثه های سالم معمولا صورتی رنگ هستند و ممکن است حاوی ملانین باشند
لثه ها بافت مخاطی هستند که حفره دهان را در فک بالا و پایین پوشش داده اند.لثه دندان ها را احاطه کرده است و باعث محکم ماندن دندان ها در جای خود می شود .بر خلاف بافت نرم لثه در لبه های متصل به دندان ها ، آن بخشی از لثه که به استخوان فک نزدیک است بسیار سخت و مقاوم است. لثه های سالم معمولا صورتی رنگ هستند و ممکن است حاوی ملانین باشند.
ژنژیویت یا التهاب لثه یک بیماری التهابی لثه است که با علائمی مانند تورم ، احساس گرما ، قرمز شدن و درد لثه همراه است. زمانی که ژنژیویت یا التهاب لثه در مراحل اولیه قرار دارد و خفیف است ممکن است گاهی در زمان مسواک زدن و گاهی حتی خودبخود و بدون دلیل دچار خونریزی از لثه شوید. ژنژیویت یا التهاب لثه اگر درمان نشود می تواند به پیوره (pyorrhea) یا پیرادندان‌آماس (Periodontitis) منجر شود و بعد از آن عفونت می تواند به استخوان پریودنتال منتقل گردد.
بیماری پریودنتال علاوه بر اینکه می تواند باعث مشکلات حاد دهان و دندان شود ، سلامت کلی بدن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.مطالعات نشان داده است که بیماری پریودنتال می تواند خطر سکته مغزی ، حمله قلبی و بیماری های ریوی را افزایش دهد .بیماری پریودنتال می تواند باعث زایمان زودرس در زنان باردار و یا تولد نوزاد کم وزن شود.
دیابت می تواند خطر بیماری پریودنتال و سایر عفونت ها را افزایش دهد.در مقابل ، بیماری های لثه می تواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد.همچنین عفونت شدید لثه می تواند از طریق تنفس وارد ریه شده و باعث ایجاد پنومونی یا سینه پهلو شود .بنابراین مشاهده می کنید که بیماری ها و عفونت های لثه هیچ وقت نباید نادیده گرفته شود و سریعا باید نسبت به درمان عفونت و التهاب لثه اقدام کنید.
آیا ژنژیویت یا التهاب لثه مسری است ؟
با توجه به تحقیقات اخیر احتمال دارد باکتری های عامل ژنژیویت یا التهاب لثه از طریق بوسیدن ، استفاده از قاشق و لیوان مشترک ، استفاده از مسواک مشترک و ... به دیگران منتقل شود .با این حال انتقال این باکتری و عفونت ، بستگی به شرایط بدنی و قدرت سیستم ایمنی فرد و همچنین میزان رعایت بهداشت دهان و دندان در فرد گیرنده دارد .علت ژنژیویت یا التهاب لثه چیست ؟
هر کسی می تواند در هر دوره ای از زندگی به التهاب لثه دچار شود. علت اصلی ابتلا به این بیماری رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان است. پلاک ها و جرم های دندان اگر به صورت مرتب تمیز نشود می تواند باعث نفوذ باکتری به ریشه دندان شود.این باکتری ها آنزیم هایی تولید می کنند که باعث از بین رفتن و التهاب اپیتلیال (بافت همبند و دندان ها) شده و ژنژیویت یا التهاب لثه ایجاد می شود.رایج ترین دلایل ابتلا به ژنژیویت یا التهاب لثه :
این دلایل می تواند در کنار رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان باعث ایجاد التهاب لثه شود:1 ) مصرف الکل ، سیگار ، تنباکو
مصرف الکل ، سیگار ، تنباکو و مصرف شیرینی و یا غذاهای خیلی گرم و خیلی سرد می تواند باعث مشکلات لثه شود.خوردن دائمی غذاهای نرم و خوب نجویدن غذا نیز می تواند باعث تنبلی لثه و التهاب لثه شود.2 ) کاهش بزاق
مصرف برخی از داروها ( مانند : داروهای ضد افسردگی نظیر سرترالین ، آنتی هیستامین هایی مانند لوراتادین و ...) یا ابتلا به برخی از بیماری ها می تواند باعث خشکی دهان و کاهش بزاق دهان شود. کاهش بزاق دهان می تواند باعث تجمیع پلاک ، باکتری ها و قارچ ها در دهان و لثه شده و باعث بروز التهاب لثه شود.3 ) تغییرات هورمونی در دوران بارداری
در دوران بارداری تغییرات هورمونی بسیار زیادی در بدن زنان اتفاق می افتد.با توجه به مکانیسم طبیعی بدن ، تغییرات شدید هورمونی می تواند مقاومت لثه ها در برابر باکتری را کاهش دهد.در دوران بارداری ابتلا به التهاب لثه و مشکلات دهان و دندان دور از انتظار نیست .4 ) عوامل ژنتیکی و سیستم ایمنی ضعیف بدن
بدن برخی از افراد نسبت به دیگران ، بیشتر در برابر ژنژیویت ضعف نشان می دهد.برخی از بیماری ها و حتی بیماری های ژنتیکی می تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن این افراد شده و باعث آسیب پذیری انها در برابر باکتری عامل ژنژیویت شود.5 ) دیابت
افراد مبتلا به دیابت شدیدا در معرض ابتلا به التهاب لثه و ژنژیویت قرار دارند. افزایش قند خون می تواند باعث کاهش فشار خون شده و توانایی خون برای انتقال مواد مغذی به لثه ها را کاهش دهد.این کاهش انتقال مواد مغذی و اکسیژن به لثه ها می تواند باعث ضعیف شدن لثه در مقابل باکتری ها شده و التهاب لثه ایجاد شود .6 ) شیمی درمانی
یکی از عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی خونریزی و التهاب لثه است . همچنین این داروها می تواند باعث ایجاد زخم در لثه شود .
خونریزی از لثه یکی از علائم التهاب لثه است
رایج ترین علائم التهاب لثه و ژنژیویت
- خونریزی آسان لثه ها در زمان مسواک زدن یا در زمان خوردن میوه هایی مانند سیب و یا حتی خونریزی بدون دلیل
- داشتن زخم های دهانی
- متورم شدن لثه ها
- بوی بد دهان و نفس بد بو
- احساس درد در زمان غذا خوردن
- لق شدن دندان ها
- حساس شدن دندان ها ، احساس درد در زمان خوردن غذاهای سرد و گرم / احساس درد دندان در زمان نوشیدن نوشیدنی های سرد و گرم
- وجود جرم دندان
- تغییر رنگ لثه به قرمز و یا بنفش
روش های پیشگیری و درمان خانگی ژنژیویت و التهاب لثه
1 ) از آب نمک استفاده کنید
آب نمک یکی از رایج ترین روش های درمان و پیشگیری از التهاب لثه و ژنژیویت است .همچنین استفاده از خمیر دندان حاوی نمک دریایی نیز می تواند بسیار موثر باشد. حتی می توانید نمک دریا را به خمیر دندان معمولی اضافه کرده و مسواک بزنید.اینکار علاوه بر اینکه لثه های شما را در برابر باکتری های التهاب زا مقاوم می کند ، باعث روشنتر و سفیدتر شدن دندان های شما نیز می شود. همچنین از غرغره کردن (قرقره کردن) آب نمک نیز می توانید برای عفونت دهان و گلو استفاده کنید .2 ) استفاده از روغن گل میخک
یکی از موثرترین روش ها برای از بین بردن التهاب لثه و حتی پیشگیری از ژنژیویت ، استفاده از روغن گل میخک است. روغن گل میخک می تواند از درد و حساسیت دندان های شما نیز جلوگیری کند .3 ) سرکه سیب
سرکه سیب یک داروی گیاهی و طبیعی فوق العاده است که دارای خواص ضد میکروبی و آنتی بیوتیک طبیعی می باشد. علاوه بر این سرکه سیب طبیعی می تواند PH دهان را متعادل کند.به دلیل اینکه سرکه سیب خاصیت اسیدی بالایی دارد می تواند برای درمان اکثر مشکلات دندان و لثه مورد استفاده قرار گیرد .برای این منظور سرکه سیب را با آب رقیق کرده و روزی دو الی سه بار دندان های خود را با این مخلوط بشویید. همچنین روزانه یکبار این مخلوط را قرقره کنید.مطلب پیشنهادی : خواص سرکه سیب
4 ) روغن خردل و نمک
روغن خردل و نمک حاوی مواد ضد میکروبی و ضد باکتری هستند که می تواند به کاهش التهاب لثه کمک کند. برای این منظور یک چهارم قاشق چای خوری نمک را با یک قاشق چای خوری روغن خردل مخلوط کرده و با انگشت ، به لثه های خود بمالید و 3 الی 4 دقیقه ماساژ داده و سپس لثه های خود را بشویید. اینکار را می توانید دوبار در روز انجام دهید.5 ) استفاده از سیر درمان التهاب لثه
سیر به دلیل خواص آنتی بیوتیک طبیعی که دارد بسیار معروف است. آلیسین موجود در سیر می تواند به درمان و پیشگیری از التهاب لثه کمک کند .برای این منظور : 1 الی دو عدد سیر را له و یا رنده کنید و چند دقیقه صبر کنید تا آب بیاندازد. سپس به آن کمی عسل و یا روغن نارگیل اضافه کرده و بر روی لثه خود بمالید. بعد از دو الی سه دقیقه ماساژ دادن ، لثه های خود را بشویید.مطلب پیشنهادی : خواص روغن نارگیل
6 ) روغن درخت چای
روغن درخت چای نیز خاصیت ضد میکروبی و آنتی بیوتیک طبیعی بسیار خوبی دارد و می تواند برای از بین بردن باکتری های عامل التهاب لثه بسیار مفید باشد .علاوه بر التهاب لثه ، روغن درخت چای می تواند به رفع مشکلات دیگر دهان مانند تبخال و بیماری هالیتوز (بدبویی دهان و بینی) نیز کمک کند. برای درمان عفونت لثه بهتر است از ژل های روغن درخت چای استفاده کنید. یا می توانید روغن درخت چای را به خمیر دندان خود اضافه کرده و مسواک بزنید.برای دریافت نتیجه بهتر و سریع تر توصیه می شود 4 بار در روز از این روش استفاده کنید.توجه : روغن درخت چای را قورت ندهید. زیرا می تواند باعث مشکلات گوارشی و آسیب های عصبی شود. همچنین برخی از افراد ممکن است به روغن درخت چای حساسیت داشته باشند.
7 ) روغن نارگیل
طبق تحقیقات اخیر ، روغن نارگیل خواص بسیار خوبی برای درمان مشکلات مخلتلف دهان و دندان دارد. حتی روغن نارگیل برای از بین بردن جرم و پلاک دندان بسیار موثر تر از برخی از خمیر دندان ها عمل می کند.روغن نارگیل به شما کمک می کند که به راحتی از شر التهاب لثه خلاص شوید.روغن نارگیل توانایی این را دارد که بدون آسیب رساندن به باکتری های مفید دهان ، باکتری های عامل بیماری را از بین ببرد. استفاده از روغن نارگیل بسیار ساده است. با روغن نارگیل قرقره کنید و لثه های خود را با روغن نارگیل ماساژ دهید. اینکار را می توانید 3 بار در روز تکرار کنید.8 ) چای سبز
چای سبز دارای خاصیت ضد سرطان و ضد التهاب است.چای سبز حاوی مقادیر زیادی مواد شیمیایی گیاهی ضد باکتری است .چای سبز به کنترل ph دهان و کاهش التهاب و از بین بردن پلاک ها کمک می کند. تحقیقان نشان داده است افرادی که روزانه چند وعده چای سبز مصرف می کنند ، باکتری های بسیار کمتری در دهان خود دارند.مطلب پیشنهادی : خواص چای سبز
9 ) الوئه ورا
بسیاری از مطالعات نشان داده است که ژل آلوئه ورا برای سلامت دهان و دندان بسیار مفید است .آلوئه ورا نه تنها به از بین رفتن باکتری های مضر لثه کمک می کند ، بلکه حاوی ویتامین ها و مواد ضروری بسیار زیادی است که می تواند سلامت لثه ها را تقویت کرده و از انواع التهاب ها و زخم های لثه جلوگیری کند. برای این منظور ژل آلوئه ورا را به لثه های خود بمالید و 5 دقیقه ماساژ دهید سپس با آب ولرم بشویید.10 ) غذاهای حاوی ویتتامین C و فولات مصرف کنید
فولات و ویتامین C می تواند قدرت محافظتی لثه ها را افزایش داده و به بهبود سریع زخم های دهان و لثه کمک کند. همچنین مصرف مواد غذایی حاوی فولات و ویتامین C می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. برخی از خوراکی های حاوی ویتامین C عبارتنداز : توت فرنگی ، کلم بروکلی ، آناناس ، پرتقال ، کیوی ، ماست طبیعی ، توفو ، سالمون ، شیر سویا و ... برخی از خوراکی های حاوی فولات عبارتند از : سبزیجات دارای برگ سبز ، مارچوبه ، لوبیا سبز ، عدس ، کرفس ، آووکادو ، مرکبات و ... برای بهبود هرچه سریع تر التهاب و عفونت لثه به نکات زیر توجه کنید:- سیگار را ترک کنید » سیگار کشیدن می تواند باعث تحریک و التهاب لثه شود.
- هر 6 ماه یکبار به دندان پزشک مراجعه کنید
- از ایجاد جرم و پلاک دندان جلوگیری کرده و در صورت ایجاد ، سریعا جرم گیری کنید
- هر 6 ماه یکبار مسواک خود را عوض کنید.
- از مصرف نوشیدنی ها و غذاهای بسیار داغ و بسیار سرد خودداری کنید.