روغن ماهی - خواص دارویی و عوارض "روغن ماهی"

براساس تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه هاروارد ،کمبود امگا 3 به طور رسمی یکی از 10 علت اصلی مرگ در امریکا است و هر ساله 96 هزار نفر در اثر عوارض کمبود امگا 3 از دنیا می روند.این مشکل به راحتی قابل حل است چرا که منابع بسیار خوبی برای دریافت امگا 3 از طریق رژیم غذایی وجود دارد. روغن ماهی - خواص دارویی و عوارض "روغن ماهی"

روغن ماهی چیست ؟

روغن ماهی از بافت های چربی ماهی دریافت می شود.برای برخورداری از مزایای روغن ماهی می توانید ماهی مصرف کنید و یا از مکمل های روغن ماهی استفاده کنید. روغن ماهی منبع بسیار خوب امگا 3 ، اسیدهای چرب غیر اشباع ، ω-3 ، N-3 است.برخی از بهترین ماهی ها برای دریافت روغن ماهی عبارتنداز : ماهی قزل آلا وحشی ، ماهی سفید ، ماهی خال مخالی و....

فواید و مزایای مصرف روغن ماهی ADHD

1 ) به درمان اختلال کم‌ توجهی - بیش‌ فعالی کمک می کند

بسیار از پزشکان و متخصصان معتقد هستند که اسیدهای چرب امگا 3 می تواند به کاهش علائم ADHD یا اختلال کم‌ توجهی - بیش‌ فعالی کمک کند.در یک مطالعه که در سال 2012 بر روی کودکان 6 الی 12 ساله مبتلا به اختلال کم‌ توجهی - بیش‌ فعالی [که حداقل شش ماه تحت درمان با متیل فنیدات گرفته بودند] انجام شد، مشخص شد که برخی از کودکانی که مکمل امگا 3 و امگا 6 دریافت کرده بودند بهبود قایل توجهی در یادگیری ، بیقراری ، پرخاشگری و عملکرد تحصیلی از خود نشان دادند. اعتقاد بر این است که روغن ماهی از طریق تاثیر بر عملکرد مغز می تواند به بهبود ADHD کمک کند. (توجه داشته باشید که بیش از 60 درصد مغز از چربی تشکیل شده است.)

2 ) روغن ماهی می تواند به درمان آلزایمر کمک کند

از چندین سال پیش ارتباط مصرف روغن ماهی با پیشگیری از ابتلا و پیشروی بیماری آلزایمر مورد بررسی قرار گرفته است .اسیدهای چرب ضروری موجود در روغن ماهی نه تنها می تواند باعث کاهش سرعت پیشروی الزایمر شود بلکه می تواند به جلوگیری از آتروفی مغز در افراد مسن کمک کند.در یک مطالعه دیگر مشخص شد که بین مصرف مکمل های روغن ماهی و جلوگیری از پیشرفت آلزایمر ارتباطی وجود دارد.در این مطالعه 299 فرد سالم ، 397 بیمار مبتلا به اختلال شناختی خفیف و 193 بیمار متبلا به آلزایمر مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایشات روانشناختی و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از مغز هر شش ماه یکبار روی بر روی این افراد انجام شد. این مطالعه نشان داد افراد مبتلا به اختلال شناختی که هنوز به آلزایمر دچار نشده بودند و فاکتور خطر ژنتیکی APOE ε4 برای ابتلا به آلزایمر را نداشتند ، کاهش قابل ملاحظه ای در اختلال شناختی مغز داشتند.

3 ) به درمان اضطراب کمک می کند

مجله علوم اعصاب اروپا در سال 2014 مطالعه ای منتشر کرد که نشان می داد مصرف روغن ماهی می تواند تغییرات رفتاری مانند اضطراب و افسردگی را در موش صحرایی کاهش دهد.این مطالعه نشان داد که مکمل روغن ماهی در زمان توسعه مغز می تواند اهمیت ویژه ای داشته باشد. به همین دلیل برخی از پزشکان توصیه می کنند که به کودکان مکمل روغن ماهی داده شود زیرا می تواند از اضطراب و افسردگی آنها در آینده و بزرگسالی پیشگیری کند.

4 ) ممکن است به درمان و کاهش درد آرتریت کمک کند

GLA و روغن ماهی می تواند به درمان و کاهش درد بیماری آرتریت روماتوئید کمک کند.همچنین تحقیقات نشان داده است روغن ماهی به اندازه برخی از مسکن ها مانند استامینوفن و ایبوپروفن می تواند باعث کاهش و تسکین درد شود.

5 ) به پیشگیری و درمان سرطان کمک می کند

مطالعات علمی نشان داده است که مصرف روغن ماهی می تواند به جلوگیری و درمان سرطان های مختلف مانند سرطان کولون ، پروستات و سرطان پستان کمک کند.به ویژه امولسیون های چرب روغن ماهی داخل وریدی دارای امگا 3 ، اثرات ضد التهابی دارند و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.بررسی های علمی نشان می دهد امگا 3 اثرات ضد سرطانی دارد و می تواند رشد سلول های سرطانی را مهار کند. علاوه بر این اثرات مستقیم ، امگا 3 با تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب بدن می تواند به صورت غیر مستقیم به پیشگیری و درمان انواع سرطان کمک کند.در مطالعه ای که توسط یک گروه هندی انجام شد ادعا شده است که روغن ماهی غنی از اسیدهای چرب اشباع نشده ی n-3 ، بر داروهای ضد سرطان در جلوگیری از رشد تومورهای سرطانی ارجحیت دارد.همچنین درمان با روغن ماهی میزان امید به زندگی در افراد مبتلا به سرطان را افزایش داده و از افسردگی در این بیماران پیشگیری می کند . یک تحقیق علمی در سال 2014 ارتباط مصرف امگا 3 با پیشگیری و درمان سرطان سینه را مورد بررسی قرار داد. این آزمایش نشان داد که اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی به طرز قابل توجهی می تواند از سرطان پستان پیگیری کرده و به درمان این نوع سرطان زنان کمک کند. علاوه بر این مشخص شده است که مصرف روغن ماهی بر جلوگیری از سرطان آندومتر نیز موثر است. این آزمایش نشان داده است که مصرف روغن ماهی فقط در زنانی که دچار اضافه وزن نیستند می تواند به پیشگیری و درمان سرطان آندومتر کمک کند.همچنین مشخص شده است که مصرف روغن ماهی می تواند با کاهش التهاب بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن به پیشگیری و درمان سرطان روده کمک کند.

6 ) به پیشگیری و درمان بیماری های قلبی و عروقی کمک میکند

روغن ماهی و اسیدهای چرب امگا 3 نه تنها می تواند از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری کند ، بلکه می تواند میزان طول عمر افرادی که سابقه حمله قلبی دارند را افزایش دهد.

7 ) به درمان و پیشگیری از آلزایمر کمک می کند

مطالعاتی كه در نشریه علوم تغذیه ای منتشر شده است نشان می دهد که روغن ماهی و مکمل های روغن ماهی بر غلظت متابولیت های پیش فرونتال در نوجوانان مبتلا به افسردگی کمک می کند.تحقیقات نشان داد که علائم افسردگی در قشر پیشانی فرونتال راست ، با مصرف روغن ماهی و مکمل روغن ماهی تا 40 درصد کاهش میابد.

8 ) به کنترل دیابت کمک می کند

روغن ماهی می تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند . دیابت با افزایش احتمال از بین رفتن سلول های هیپوکامپ میتواند باعث ابتلا به آلزایمر شود.همچنین برخی از مطالعات نشان داده است که روغن ماهی با کاهش استرس اکسیداتیو بدن می تواند عوارض ناشی از دیابت را کاهش دهد. در یک تحقیق که بر روی 3600 مرد و زن مبتلا به دیابت انجام شد مشخص شد که مصرف روزانه 500 میلی گرم اسید چرب امگا 3 می تواند تا 48 درصد احتمال ابتلا به رتینوپاتی دیابتی را کم کند. رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض بیماری دیابت است که روی چشم ها تأثیر می گذارد. آسیب رگ های خونی در قسمت حساس به نور عقب چشم یعنی شبکیه چشم، باعث بروز رتینوپاتی دیابتی می شود. در ابتدا، رتینوپاتی دیابتی علامتی ندارد و یا فقط مشکلات چشمی خفیفی ایجاد می کند، ولی سرانجام باعث کوری فرد می شود.

9 ) به سلامت چشم کمک می کند

در یک مطالعه که در سال 2014 انجام شده است نشان داد که مصرف روغن ماهی می تواند احتمال ابتلا به به دژنراسیون ماکولا (AMD) به دلیل افزایش سن را کاهش دهد.همچنین ممکن است مصرف روغن ماهی بتواند به پیش گیری از آب مروارید کمک کند.

10 ) به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند

آنتی اکسیدان آستاکسانتین زمانی که در کنار روغن ماهی قرار بگیرد می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. برای این منظور باید از ماهی هایی استفاده کنید که دارای آنتی اکسیدان آستاکسانتین باشد . ماهی قزل آلا یکی از این ماهی ها است.برخی از مکمل های روغن ماهی نیز حاوی آنتی اکسیدان آستاکسانتین می باشند.

11 ) به سلامت پوست و مو کمک می کند

فواید روغن ماهی برای سلامت پوست و مو بسیار زیاد و تقریبا باور نکردنی است. این روغن طبیعی دارای ویتامین ها و مواد معدنی مهم مورد نیاز بدن است که می تواند به طراوت و نرمي پوست کمک کند.علاوه بر این شواهدی وجود دارد که نشان می دهد روغن ماهی چین و چروک پوست را کاهش می دهد و از پیری زودرس جلوگیری می کند. کمبود اسیدهای چرب امگا 3 می تواند باعث مشکلاتی مانند شوره سر ، ریزش مو ، اگزما و پسوریازیس شود .همچنین کاهش چربی و رطوبت پوست می تواند باعث ترک پوست شود.مطالعات نشان داده است که مصرف روغن ماهی می تواند از بیماری های قلبی ناشی از پسوریازیس جلوگیری کند.علاوه بر این مکمل های روغن ماهی باعث کاهش علائم پسوریازیس می شود. از طرفی روغن ماهی با کاهش التهاب بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن می تواند به درمان سریع جوش ، اگزما و سایر مشکلات پوستی کمک کند.

12 ) روغن ماهی به درمان ناباروری کمک می کند

مطالعات اخیر نشان داده است که روغن ماهی می تواند میزان باروری مردان و زنان را افزایش دهد. امگا 3 نقش کلیدی در تقویت تحرک اسپرم و سلامت اسپرم دارد . کاهش سطح امگا 3 در بدن ارتباط مستقیمی با ناباروری زنان و مردان دارد. روغن ماهی با کاهش التهاب بدن زنان و تنظیم هورمون های بدن ، می تواند به تنظیم چرخه قاعدگی کمک کند. روغن ماهی به درمان مشکلاتی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک و آندومتریوز کمک می کند . این اختلالات می تواند باعث ناباروری شود. روغن ماهی در طول دوران بارداری برای مادر و جنین و حتی برای نوزاد در طول دوران شیردهی مفید است.در دوران بارداری زنان نیاز بیشتری به دریافت امگا 3 دارند.امگا 3 یکی از ملزومات حیاتی برای مغز ، چشم و سیستم عصبی جنین است .امگا 3 برای رشد سالم مغز و تقویت سیستم ایمنی بدن جنین بسیار مفید است . به نظر می رسد اسیدهای چرب امگا سه می تواند شانس زایمان زودرس را کاهش داده و از افسردگی بعد از زایمان جلوگیری کند.

13 ) می تواند به کاهش وزن کمک کند

محققان استرالیایی ادعا کرده اند که روغن ماهی همراه با ورزش کردن می تواند نقش خوبی در کاهش وزن و لاغری داشته باشد . نتایج تحقیقات نشان می دهد مکمل های روغن ماهی در کنار ورزش منظم علاوه بر کاهش حجم توده چربی بدن ، به افزایش سوخت و ساز و بهبود متابولیسم بدن کمک می کند.مکمل های روغن ماهی باعث کاهش تری گلیسیرید خون و افزایش کلسترول HDL (چربی خوب خون) شده و جریان خون بدن را بهبود می بخشد.

ارزش غذایی روغن ماهی

4 گرم روغن ماهی دارای ارزش غذایی زیر می باشد:

•  40/6 کالری
• 4/5 گرم چربی
• 14/9 میلیگرم ویتامین D
• 1084 میلی گرم اسیدهای چربی امگا 3
• 90/6 میلیگرم اسیدهای چرب امگا 6

عوارض جانبی کمبود امگا 3

کمبود امگا 3 و امگا 6 می تواند باعث بروز بسیاری از مشکلات در بدن شود . چربی امگا 6 در صورتی که بدون چربی امگا 3 مصرف شود می تواند باعث بروز التهاب در بدن شود. بزرگترین علت کمبود امگا 3 در بدن ، مصرف غذاهایی است که حاوی مقدار زیادی چربی امگا 6 هستند .اسیدهای چرب امگا 6 در اکثر غذاهای سرخ کردنی ، فست فودها و غذاهای بسته بندی شده وجود دارد . زمانی که بیش از حد اسید چرب امگا 6 وارد بدن می کنید ، بدن شما توانایی متابولیسم اسید چرب امگا 3 را از دست داده و دچار کمبود امگا 3 می شوید. تحقیقات نشان داده است که کمبود اسید چرب امگا 3 نسبت به امگا 6 می تواند زمینه ساز بسیاری از بیماری های مزمن و التهابی در بدن باشد.مانند :

• افسردگی
• آسم و تنگی نفس
• آرتروز و آرتریت
• انواع بیماری های خود ایمنی
• انواع سرطان
• انواع بیماری های قلبی

توجه داشته باشید که اسیدهای چرب امگا 6 به خودی خود برای بدن مضر نیستند ولی در صورتی که بدن دچار عدم تعادل بین امگا 6 و امگا 3 شود دچار مشکل خواهید شد .در صورتی که قادر به دریافت روغن ماهی از طریق رژیم غذایی نیستید می توانید از مکمل های روغن ماهی استفاده کنید که این مکمل ها می توانند عوارض جانبی مانند نفخ ، سوزش سر دل ، حالت تهوع ، اسهال ، خونریزی از بینی و ...ایجاد کند. قبل از مصرف مکمل روغن ماهی در صورتی که داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین ، پلاویکس ، آسپیرین و ...مصرف می کنید ، قبل از مصرف مکمل روغن ماهی با پزشک خود مشورت کنید. به دلیل اینکه مصرف مکمل های روغن ماهی می تواند باعث افزایش احتمال خونریزی شود ، در صورتی که عمل جراحی و دندان پزشکی و یا زایمان طبیعی و سزارین در پیش دارید ، قبل از عمل باید مصرف مکمل های روغن ماهی را قطع کنید. برخی از برآوردها نشان می دهد که 90 درصد مکمل های روغن ماهی موجود در بازار حاوی مقادیری از جیوه و آفت کش ها هستند به همین دلیل قبل از مصرف مکمل روغن ماهی در دوران بارداری و شیردهی باید با پزشک خود مشورت کنید و همیشه از برندهای معتبر و شناخته شده این مکمل های استفاده کنید.

نحوه مصرف روغن ماهی

بهترین راه برای دریافت و ایجاد تعادل بین اسیدهای چرب امگا 3  و امگا 6 ، دریافت روغن ماهی از طریق مصرف ماهی های آزاد و وحشی مانند قزل آلا ، ماهی سفید و ماهی خال مخالی می باشد.در صورتی که امکان دریافت روغن ماهی از طریق تغذیه را ندارید می توانید از مکمل های روغن ماهی استفاده کنید . پیشنهاد مصرف این مکمل ها 500 الی 1000 میلی گرم در روز است . در زمان مصرف این مکمل ها باید توجه داشته باشید که تعادل بین مصرف امگا 3 و امگا 6 باید رعایت شود و هیچ گاه نباید بیش از 1000 میلی گرم مکمل روغن ماهی مصرف کنید مگر با نظر و توصیه پزشک.

آیا روغن ماهی باعث بروز سرطان پروستات می شود؟

در سال 2013 مطالعه ای انجام شد که باعث نگرانی مردم از بابت مصرف روغن ماهی شد . این مطالعه نشان داد که مصرف روزانه روغن ماهی می تواند تا 38 درصد احتمال ابتلا به سرطان پرستات را در کسانی که سابقه خانوادگی سرطان پروستات دارند افزایش دهد.علت این عارضه به دلیل ایجاد عدم تعادل بین امگا 3 و امگا 6 می تواند باشد.زیرا اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 می تواند بر التهابات بدن موثر باشد. بنابراین مصرف بیش از حد اسید چرب امگا 3 می تواند باعث به هم خوردن تعادل شده و سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. این ضعف سیستم ایمنی بدن همراه با افزایش التهابات بدن می تواند زمینه را برای ابتلا به سرطان پروستات افزایش دهد. به همین دلیل به نظر می رسد مصرف میزان استاندارد مکمل روغن ماهی هیچ خطری ندارد و این عارضه مربوط به مصرف بیش از حد امگا 3 می باشد . تهیه و ترجمه اختصاصی : گروه سلامت / pamuh.com©